Radyasyon, dalgalar ya da parçacıklar tarafından taşınan özel bir enerji türüdür. Özel cihazlarca üretilebilir ya da radyoaktif olarak adlandırılan maddeler tarafından salınabilir. Bu enerji, tıpta görüntüleme amacıyla aynı zamanda kanser ve diğer bazı hastalıkları tedavi etmek için kullanılmaktadır. Radyasyonu, hastalıklı organa yönlendirebilmek için özel cihazlara gereksinim vardır. Bu şekilde, yüksek dozdaki radyasyon enerjisinin tedavi amacı ile kullanılmasına "radyoterapi" ya da "ışın tedavisi" adı verilmektedir.
Radyoterapi Nasıl Uygulanır?
Radyoterapi (Işın Tedavisi) özellikle kanser hastaları için
tavsiye edilen bir tedavi yöntemi olarak bilinir. Vücutta mevcut olan kanseri
tedavi etmek, kanserin büyümesini engellemek veya hastalık bazlı ağrılar gibi
semptomları hafifletmek için radyoterapi kullanılabilir. Çünkü normal hücreler
radyasyondan hasar alsa da kendilerini onarabilir, ancak kanser hücreleri bunu
yapamaz,yani kendilerini onaramaz. Bazen radyoterapi, bir hastanın ihtiyaç
duyduğu tek tedavi bile olabilir. Örneğin, prostat ve gırtlak kanseri sadece
radyoterapi ile tedavi edilebilirken, meme kanseri olan bir kadın ameliyat,
radyoterapi ve kemoterapi gibi çeşitli yöntemlerin bir arada kullanılması ile
tedavi edilebilir.
Kanser tedavisinin yaklaşık %60'lık kısmını oluşturan
radyoterapi, günümüzde spesifik olarak, hedefe yönelik olarak uygulanır. Yani
radyasyon ışınları, önceden belirlenen ve hastalıklı olan hücrelerin yoğun
bulunduğu bölgeye yüksek dozda gönderilir. Böylece hastanın vücudundaki
sağlıklı dokular mümkün olduğunca korunurken, tümör ve çevresi, tamamen
radyoterapi uygulamasına maruz kalır. Bir diğer deyişle radyoterapi, sağlıklı
dokuların tolerans düzeyini geçmeyecek şekilde uygulanır. Böylece sağlıklı
dokulara çok az hasar verilerek hastalıklı hücrelerin yok edilmesi amaçlanır
Işın Tedavisi (Radyoterapi), kanserin birincil tedavisinde
doğrudan kullanılabilir. Özellikle radyoterapiye duyarlı lenfoma (lenf kanseri)
türlerinde radyoterapi en geçerli tedavi yöntemidir. Aynı zamanda başka kanser
tedavi yöntemlerine destek olmak için de kullanılabilir. Örneğin, kemoterapi
kullanılarak tedavi edilen bir durumda kemoterapiyi güçlendirici etki olarak
kullanılabilir. Bunların yanı sıra, ışın tedavisi ameliyat öncesinde hastalıklı
dokunun küçülmesinde büyük rol oynar. Radyoterapi ile hastalıklı hücreler yok
edilerek, oluşan tümör boyutunun azaltılmasına yardımcı olur. Bu da cerrahi
işlemi kolaylaştırır ve çok daha etkili bir tedavi sunar.
Vücudun hemen hemen her bölgesinde ortaya çıkabilen kanser
tipinde ve kanser hastalarının yaklaşık %50’sinde radyoterapi uygulanmaktadır.
Bazı kanser türlerinde radyoterapi tek tedavi yöntemidir. Radyoterapi tek
başına ya da cerrahi ve/veya ilaç tedavisi ("kemoterapi") ile
birlikte uygulanarak da çok sayıda hastada tam olarak iyileşme sağlanabilen bir
tedavi yöntemidir.
