Cinsel terapi, konusunda eğitim almış, uzman ve deneyimli psikologlar ya da psikiyatristler tarafından uygulanmakta olan bir tür bilişsel davranışçı terapi çeşididir. Bir cinsel işlev bozukluğunun tedavisine yönelik olarak uygulanabileceği gibi, cinsel hayatında sorun yaşayan, cinsel hayatını daha haz verici ve tatminkar yapmak isteyen, eşiyle cinsel uyumsuzluğu olduğunu düşünen kişilere veya çiftlere uygulanabilmektedir. Daha iyi bir cinsel yaşam için bireylerin duygusal, ilişkisel ve davranışsal sorunlarına odaklanıldığı aynı zamanda da ruh ve beden sağlıklarının korunması ve geliştirilmesine yardımcı yöntem ve teknikleri içeren bir terapi metodudur.
Cinsel Terapist Kimdir, Özellikleri Nedir?
Ruh sağlığı alanında en az lisans düzeyinde akademik bir
disiplinden geçmiş, cinsel terapi alanında yapılandırılmış eğitim ve
süpervizyon almış, alanda vaka çalışmaları yapmış psikolog veya psikiyatristleri
tanımlar.
Cinsel terapi hizmeti için başvurmak isteyen birey veya
çiftlerin kendini terapist olarak tanıtanların uzmanlığından emin olmaları
gerekmektedir. Cinsel terapistlerin bu hizmeti verebilecek donanıma sahip
olması gerekliliği kadar önemli bir başka konu da terapistin açık görüşlü,
cinselliğe olumlu ve tarafsız bakan, yargılamayan, esnek ve hoşgörülü tutum sergilemesidir. Kendi
meslek grubunun etik kurallarına bağlı olan cinsel terapistler danışanlarının
gizlilik ve mahremiyetine önem verir ve onları utandıracak veya suçlayacak bir
tutum içerisine girmezler.
Cinsel terapistler, psikoterapi yapma becerisine sahip
olmanın yanı sıra cinsel anatomi, güvenli seks, doğum kontrol yöntemleri,
cinsel şiddet ve danışan hakları gibi konularda da bilgi sahibi olmalıdırlar.
Herhangi bir cinsel sorunu olduğunu düşünen ya da spesifik
bir cinsel işlev bozukluğu olan birey ya da çiftler cinsel terapi için
başvurabilirler.
Cinsel sorunlar psikolojik ya da fiziksel kökenli olabilir.
Cinsel terapi sadece psikolojik kökenli cinsel sorunların çözümünde etkili
olduğu için sorunun nedeni tedaviyi hangi uzmanın yapacağını belirlemesi açısından
önemlidir. Fiziksel kökenli durumlarda ilaç veya başka türden tıbbi yönteme
ihtiyaç duyulabilmektedir. Bu sebeple cinsel terapi için başvuru yapan birey
veya çiftlerden mutlaka bir jinekolojik ve/veya ürolojik muayene yaptırması
talep edilir.
Cinsel terapiden en verimli sonuç alınabilmesi için muayene
eden doktorun sorunun kaynağının psikolojik olduğunu teyit etmesi önceliklidir.
İnsan cinselliği bio-psiko-sosyal bir olgudur. Cinsellik
sadece bedenen yaşanan bir fiziksel aktivite değildir. Bu sebeple de sadece
cinsel organlar ve üreme işlevi üzerinden değerlendirmek cinsellik algısını
sınırlandırmak anlamına gelir. Sağlıklı bir beden, cinsel sağlık açısından
gerekli altyapıyı sağlaması açısından önemlidir. Ancak bununla beraber
cinselliğin nasıl yaşanacağı, kiminle yaşanacağı, ne zaman, nerde ve nasıl
olacağını, nasıl uyarılıp, nasıl doyuma ulaşılacağını belirleyen
psikolojimizdir. Unutulmamalıdır ki en önemli cinsel organ beynimizdir.
Dolayısıyla cinsel tepkiler; duygu ve düşüncelerden, psikolojik iyi oluşumuzdan, stres düzeyimizden, sosyal koşullardan, geçmiş deneyimlerden ve partner ilişkisinden etkilenir. Bununla beraber kişinin yetiştiği ve içinde yaşadığı aile, yakın çevre, gelenekler, dini inançlar, ahlaki tutumlar da cinsel tavrımızın en önemli yordayıcısıdırlar. Sosyal anlamda yetiştiğimiz çevre veya yaşam deneyimlerimiz açısından eğer cinsellikle ilgili olumsuz öğretilerimiz, mitlerimiz, engellenmelerimiz, yasaklarımız varsa tüm bu birikimler zaman içerisinde cinsel sorunlara yol açabilir. Etkili bir cinsel terapi cinsellikle ilgili bir tutum değişikliği sağlayarak daha tatminkar deneyimler yaşanmasını mümkün kılabilir.
Cinsel terapiye başvurmak için illa ki cinsellikle ilgili
bir sorun yaşamaya da gerek yoktur. Bireyler veya çiftler cinsel hayatlarını
daha iyileştirmek, daha tatminkar yapmak ya da daha haz verici deneyimler
yaşamak için de terapiye başvurabilirler.
Aktif bir cinsel partneri olanlar terapiye çift olarak
katıldığı takdirde süreçte başarı oranı daha yüksek olacaktır ancak terapiye
istendiği takdirde bireysel olarak katılım da mümkündür.
Cinsel terapiye başvurmak için bireylerin veya çiftlerin
aktif bir cinsel yaşantıların olması da gerekmemektedir. Planlanan bir ilişki
ya da evlilik öncesi danışmanlık hizmeti almak için de başvurulabilir.
Cinsel terapi, semptomları yok etmeyi hedefleyen kısa, sınırlı zamanda gerçekleştirilen ve yönlendirici bir konuşma terapisidir. Terapi odasında danışanların yaşadığı sorunlar, bunların yarattığı duygular ve hisler ifade edilir. Ayrıntılı bir aile öyküsü, ilişki geçmişi ve cinsel öykü alınır, danışanın varsa cinsel mitleri (cinsellikle ilgili doğru bilinen yanlışlar) değerlendirilir.
Sorunun oluşmasına kaynaklık eden nedenler araştırılırken ,
sistemli şekilde basamaklandırılarak durumun kişilerde yarattığı kaygı
giderilmeye çalışılır. Sorunun giderilmesine yönelik olarak uygulanabilecek bir
takım uygulamalar ve egzersizler ev ödevi şeklinde danışanlara verilir ve
kişilerin kendi mahreminde uyguladıkları egzersizlerle ilgili olarak geri
bildirimler bir sonraki seanslarda sözlü olarak alınır.
Kişinin yaşadığı cinsel sorunla ilgili geçmiş çözüm
deneyimleri, eğer bir çift ilişkisi varsa cinsel sorunun bu ilişkide yarattığı
sıkıntılar ele alınır. Başarılı bir cinsel terapinin anahtarı iyi ve olumlu bir
çift ilişkisidir. Bu sebeple duygusal yakınlığı olmayan çiftlere cinsel terapi
uygulamak çok iyi sonuçlar vermez.
Cinsellikle ilgili hatalı öğrenmelerin doğru tutum ve
davranışlarla yer değiştirmesi ve düzeltilmesini hedef aldığından cinsel terapi
bir tür ‘yeniden öğrenme’ olarak da tanımlanabilir.
Cinsel Terapide Etik Kurallar Nelerdir?
Cinsel terapiler, psikoterapi oturumlarıdır ve psikolog
ofisleri, doktor muayenehanesi veya hastanelerde yapılır.
Her iki partnerle de ayrı ayrı görüşülerek bireysel,
ilişkisel ve cinsel öykü alınır ve gizlilik esasına uyulur.
Sorunun alanları belirlendikten sonra tedavi hedefleri
danışanla beraber saptanır. Görüşmenin sıklığı, süresi, ücreti, temel ilkeleri
belirlenir.
Cinsel bölge anatomisi, fizyolojisi, cinsel yanıtların
işleyişi, cinsel mitler, cinsellik kavramı anlatılır. Ev ödevleri eşliğinde
terapi uygulanır.
Bedensel incelemeler için yetkili bir jinekoloji ve üroloji
uzmanına yönlendirilir.
Her tür cinsel içerikli temas yasaktır. Terapistin yanında
ya da mekanında cinsel ilişki kurulmaz. Bu durum tıp ahlakına uygun değildir.
Cinsel terapi sadece karşılıklı konuşma, resim, video veya grafik üzerinden ilerleyen eğitsel de bir süreçtir.
Cinsel Terapi ile Tedavi Edilen Cinsel Sorunlar Nelerdir?
Vajinismus
Disparoni (ağrılı cinsel ilişki)
Erken boşalma
Erektil disfonksiyon (ereksiyon problemleri)
Cinsel isteksizlik
Orgazm sorunları
Evlilik öncesi cinsel danışma