Yüz felci, tıpta fasiyal palsi olarak isimlendirilir ve ani gelişerek yüz kaslarını etkileyen yüz hastalığı şeklinde tanımlanır.
Yüz felci yüzdeki sinir liflerinin zedelenmesi sonucu mimik kaslarındaki hareket kaybına neden olan bir rahatsızlıktır. Belli bir yaş sınırlaması olmayıp her yaşta görülebilmektedir.
Yüz Felci Belirtileri
Genelde hasta uyandığı zaman yüzünün bir tarafında farklılık
Aynaya baktığı zaman hareketlenmesinde azalma
Sarkık bir kaş ve yanak
Göz kapağını zor kapatma
Tükürük salgısına hakim olamama
Gözünün aşırı yaşarması veya gözde kuruma
Gözyaşı akmasına hakim olamama,
Gözyaşının kontrolsüz olarak akması,
Ağızda tat değişikliğiyle karşılaşır.
Ağzın bir tarafa çekmesi
Tükürük salgısına hâkim olamama
Ağızda tat değişikliği
Kulak ve baş ağrısı,
Yemek yemede zorluk yaşanması,
Yüzde ağrı
Baş ağrısı ve baş dönmesi
Kulak ağrısı, kulak çınlaması, sese karşı hassasiyet
Konuşma zorluğu
Yeme içmede zorluk
Duygularını ifade etmede zorluk
Salya akması
Kas seğirmeleri
Yüz felci; genellikle ani, bazen de birkaç güne yayılan
yüzün bir tarafındaki mimik kaslarını kontrol eden sinirin hasarı (şişmesi ve
iltihaplanması) sonucunda güçsüzlük gelişmesidir. Çoğu durumda, zayıflık
geçicidir ve haftalar içinde önemli ölçüde iyileşir.
Enfeksiyonlar, kafa travması, beyin damar tıkanıklığı,
baş-boyun tümörleri, yüz sinirinde zedelenme gibi farklı nedenlerle ortaya çıkabilir.
Bu nedenlerle beraber yüz felcinin yaygın sebepleri şunlardır:
Bell Paralizisi
Yüz felcinin bilinen en büyük sebeplerinden birisi
Bell paralizisi adı verilen vakadır. Bell paralizisi yüzün belirli bir kısmında
bulunan mimik kaslarını etkiler, aniden oluşur ve sebebi bilinmemektedir. Yüz
sinirlerinin viral sebeplere bağlı olarak enfeksiyon kapması Bell
paralizisinin oluşumu ile ilgili tahminler içerisindedir.
İnme
Yüz felcinin bir diğer önemli sebebi inmedir. İnmeler
yüz sinirlerine doğrudan hasar vermez. Beynin yüz kaslarını kontrol eden
kısmında meydana geldiği için mesajlar yüzde bulunan sinirlere iletilemez ve
yüz kasları çalışamaz bir duruma gelir ve yüz felci oluşur.
Travmatik Yüz Felci
Trafik kazaları, düşmeler, kulağa yabancı cisim batması,
patlamalar vb. nedenlerle kulak kemiğinde (temporal kemik) kırıklar olabilmekte
ve bu nedenle kulak içinden geçen yüz siniri hasarlanabilmekte ve bu tip
durumlarda acil ameliyat ihtiyacı doğabilmektedir.
Lyme Hastalığı
Kene ısırığı sonucu oluşan bakteriyel bir enfeksiyondur.
Ve Diğer Sebepleri:
Nörolojik hastalıklar (Multiple skleroz, Gullian Barre
vb.)
Kafatası ve yüz kemiği kırıkları
Cerrahi nedenler: Örneğin akustik nöroma veya fasiyal sinir
tümörünün çıkarılması sırasında veya parotis bezi üzerinde çalışırken.
Travma
Enfeksiyöz Mononükleoz
Herpes virüsleri
Nefes yolu ile ilgili hastalıklar
Kabakulak
Nezle
El, ayak ve ağızda görülen viral hastalıklar
Orta kulak iltihabı
Doğum travmaları
Doğum öncesi fasiyal sinirde meydana gelen gelişim
anomalileri
Genetik sendromlar (Charge sendromu vb.)
Ramsay-Hunt Sendromu
MS hastalığı ve Guillain-Barré sendromu gibi bağışıklık
sistemini olumsuz etkileyen hastalıklar
Başa darbe almak
Soğukta veya rüzgarda kalma
Fizik Tedavi
Fizik tedavi uygulamaları da yüz felci tedavisinde başarılı sonuçlar sağlar. Tedavide etkilenen yüz kaslarına göre değişen yüz egzersizleri uygulanır. Fizik tedavi, yüz kaslarınızı güçlendirmenize ve kalıcı hasarı önlemeye de yardımcı olabilir.
Botoksla Felç Tedavisi
Salya kontrolü güçlüğü, gözde, ağızda istemsiz hareketlere
yol açan yüz felci vakalarında botoks tedavisi uygulanabilir. Botoks sayesinde
felçli bölgedeki kaslar gevşetilir ve kasın aşırı çalışması engellenir.
Fizyoterapistler tarafından mimik kaslarının motor noktalarına yapılan elektrik uyarımıdır (stimulasyonu). Bu sayede kaslarda atrofi önlenmiş olur ve yüz egzersizleri için zemin oluşturur.
Yüz Masajı
Mimik kaslarının atrofiye uğramasını engellemek ve dolaşımı arttırarak iyileşmeyi hızlandırmak amaçlı kullanılır. Masaj uygulaması diğer fizik tedavi uygulamaları ile birlikte yapılmalıdır.
Göz koruma
Göz yaşı salgısı azalması ve göz kırpma refleksinin kaybolması nedeniyle oluşan göz kuruluğu oldukça rahatsız edicidir. Suni göz yaşı damlaları, antibiotikli ve nemlendiricili göz pomadları kullanılır ve geceleri açık kalmaması için göz rondel ile kapatılır; gün içinde göz nemlenmesi ise saydam koruyucu kapakların kullanılması ile sağlanır.
Hint Yağı
Hint yağı sinir problemlerini tedavi etmek için çok
etkilidir ve sinirlerdeki iltihaplanmayı da azaltmaktadır. Yüz felci
problemlerini tedavi etmek için düzenli olarak bu yağ ile yüze masaj yapılır.
Alternatif olarak ise bir bezin hint yağına batırılması ve etkilenen bölgeye
uygulanması tavsiye edilir. Bu hareketin günde birkaç kez uygulanması
gerekmektedir.
Isı Tedavisi
Hasar gören yüz kaslarında sinir ağrısını hafifletmeye
yardımcı olmak için sıcak bir uygulama yapılabilir. Bu uygulama aynı zamanda
kan akışını da hızlandırır. Kaslardaki ve sinirlerdeki iltihap azalır, bir rahatlama
oluşturur. Daha iyi sonuçlar almak için bu uygulama da tavsiye edilir.
Vitaminler
Sinir rejenerasyonuna yardımcı olmak amacıyla
özellikle B grubu vitaminleri olmak üzere çeşitli vitaminler kullanılır.
Evde yüz kaslarınıza iyi gelecek bazı hareketler:
Gözleri sık sık sıkı bir şekilde yumup açmak göz kaslarını
çalıştırmaktadır.
Birine sinirlenmiş gibi kaşları asmak ve kaş kaslarını çalıştırmak
fayda sağlayacaktır.
Gözleri kırpıp açmak da bu yollardan biridir.
Dudaklar için ise en güzel egzersiz mum üfler gibi üflemek
dudağı büzmek iyi gelecektir.
Burun hareketleri yapmak mesela koku alırmış gibi burnu
açmak.
Sakız çiğnemeye çalışmak.
Yüz Felci İçin Çene ve Ağız Hareketleri
Dudak kapatma
Göz hareketleri
Gülümseyen
Çatık kaşlı
Yüz ifadeleri
Alın buruşması
Solunum egzersizleri