Kişilerarası terapi (IPT), güçlü bağlar geliştirmeyi amaçlayan bir psikoterapi türüdür. Araştırmalar, çeşitli ruh sağlığı durumlarının semptomlarını iyileştirmeye hedefler.
Kişilerarası İlişkiler Psikoterapisi (KİPT), hastaların sıkıntılarını hafifletmeyi ve kişilerarası ilişkilerini geliştirmeyi hedefleyen, kısa-süreli, bağlanma modelini temel alan bir psikoterapidir. KİPT, kişilerarası etkileşimlerde dönüşüm yaratarak klinik belirtileri azaltabilmek için, özellikle kişilerarası ilişkilere odaklanır; amacı, hastaların ilişkilerini geliştirebilmeleri ve günlük yaşamda ihtiyaç duydukları duygusal ve somut desteği uygun bir şekilde, nezaket ve incelikle isteyebilmeyi öğrenmeleridir. KİPT ayrıca kişilerarası sorunlarıyla daha iyi baş edebilmeleri için hastalara alabilecekleri sosyal desteği artırmaları konusunda yardım eder.
Kişiler Arası Terapinin Amaçları:
• Günlük hayatta işlevselliğini engelleyen ve sorunun devamına da yardımcı olana psikiyatrik hastalığına bağlı semptomların iyileşmesini amaçlar.
• Kişiler arası ilişkilerin geliştirilmesi; hastanın kişilerarası ilişkilerini düzeltmesine ya da bu ilişkilerle ilgili beklentilerini değiştirmesine yardımcı olur.
• Hastaların stresle baş etmelerini kolaylaştırmak için sosyal destek sistemlerini geliştirmelerine de yardımcı olmayı hedefler.
Tedavi sonlandırılırken amaç hastanın sorunlarının üstesinden gelmek için sahip olduğu öz kaynaklarını ve becerilerini kavramasına yardımcı olmak ve tedaviye ait kazanımlarını hastanın kendisine bağlamaktır.
Kişiler Arası Terapi Nasıl Yapılır?
• Belli bir seans sayısında sona erer. Kısa sürelidir. Genelde 10-12 seansta değişiklik hedeflenir.
• Odaklıdır. Danışanın bir veya iki, kişiler arası ilişki alanına odaklanır.
• Geçmişteki değil şu andaki ilişkilere odaklanır.
• Bilişsel özellikler tek tek ele alınmaz, kişiler arası ilişkiler üzerine olan etkilerine odaklanılır. Bu nedenle düşüncelerdeki çarpıtmalar direkt olarak hedeflenmez.
• Terapist aktiftir, destekleyici ve iyimserdir, ama düzelmenin ana sorumlusu danışandır.
Teknikleri Şunlardır:
Açıklayıcı teknikler: Hastanın belirtileri ve problemleri konusunda bilgi toplama ve bilgi verme
Duygu cesaretlendirmesi: Acı veren duyguyu açıklamasına, tanımasına; duygularını kişiler arası ilişkide olumlu olumlum olarak kullanabilmesine yardım, bastırılmış duygularını açığa vurması için cesaretlendirme.
Açıklık kazandırma: Hastanın ilişkilerini yeniden yapılandırma ve geribildirim
İletişim incelemesi: Maladaptif iletişim örüntülerinin belirlenmesi. Hastanın daha iyi iletişim kurmasına yardım etme.
Terapötik ilişkinin kullanılması: terapötik ilişkideki duygu ve davranışları inceleyerek başka ilişkilere örnek gösterme.
Davranış değiştirme teknikleri: açıklamalar yeni yollar gösterme, hastayı eğitme şeklinde devam eder.
Kişiler Arası İletişim Hangi Durumlarda Kullanılır?
• Kişilerarası terapi, hastanın, depresyonun oluşumuna temel hazırlayan ya da hastalığı izleyen olayları, kişiler arası ilişkileri anlayıp bu durumlarla başa çıkma becerileri edinmesini sağlamak üzere tasarlanmış bir terapi yöntemidir. Bu sorunlar depresyon öncesinde olabildiği gibi depresyon sırasında da görülebilir. Ve şu hastalıkların ve kişilerin yaşadığı olumsuz durumların tedavisinde kullanılmaktadır.
• Yas
• Kişiler arası rol çatışması, eş, sevgili, çocuklar, anne baba, arkadaşlar, iş arkadaşları vs
• Rol geçişleri. Örneğin yeni bir iş, evlenme, kendi başına yaşamaya başlama, boşanma, işten ayrılma, diğer değişiklikler.
• Kişiler arası ilişki eksiklikleri, yalnızlık, izolasyon.
• Keder veya kayıp
• Somatizasyon Bozukluğu
• Postravmatik Stres Bozukluğu
• Yaşlı hastalarda eşlik eden psikiyatrik sorunlar
• Ergenlik
• Çift tedavileri ve aile terapileri
• Distimik Bozukluk
• Bipolar Bozukluk
• Depresyon
• Yeme Bozuklukları
• Öfke kontrolü
• Sosyal Fobi
• AIDS hastalarının psikiyatrik sorunları
• Kalp krizi sonrası depresyon
• Çeşitli sağlık sorunlarına uyum sağlama
• Perinatal depresyon gibi.