Stoma Terapi Nedir?
Stoma, ağız veya açıklık anlamına gelen, Yunanca bir kelimedir. İç organların, karın duvarına ağızlaştırılması işlemi sonucunda oluşan açıklığa stoma adı verilir. Stoma, ostomi olarak da bilinir. Uygulama, gerçekleştiği bölgeye göre farklı isimler alır. İsimlendirme, işlemin gerçekleştiği organ adının sonuna” ostomi” ekinin getirilmesi ile yapılır.
Stoma, vücutta atıkların geçişine izin veren cerrahi olarak oluşturulmuş bir açıklıktır. Bir stoma geçici veya kalıcı olabilir.
Stoma ameliyatı, çeşitli hastalıklarda, semptomların giderilmesinde veya hastalığın tedavisinde başvurulan, cerrahi bir yöntemdir. Ameliyat esnasında iç organlar, karın duvarına açılan bir boşlukla ağızlaştırılırlar. Daha çok bağırsak hastalıklarında başvurulan bir tedavi yöntemidir.
Sağlıklı bir stomada bulunması gereken özellikler şu şekildedir:
• Stoma cilt seviyesinin üstünde olmalıdır.
• Kırmızı renkte ve nemli şekilde bulunmalıdır.
• Stomanın kenarında ve cilt arasında bir ayrım yoktur
• Stoma çevresindeki ciltte döküntü, ülser veya iltihap yoktur.
Stomoterapinin Amacı Nedir?
Stomaterapi üniteleri stomalı bireylerin eğitilmesi, yaşam kalitelerinin yükseltilmesi, yaşanılabilen problemlerinin çözülmesi için oluşturulan ve bu konuda özel eğitimli personellerden oluşan ünitelerdir. Bu ünitelerde sadece stoma çevresinde oluşan yara bakımı yapıldığına dair yanlış bir düşünce olsa da bu hizmete ek olarak destek grupları kurarak stomalı bireylerin hayata hazırlanmasını ve deneyimlerini paylaşabilmelerini, ürün temini ve çeşitliliği ile ilgili yeni adımların atılmasını ve tüm bu konular ile ilgili bilimsel çalışmaların yapılmasını sağlamaktadırlar.
Stoma Hangi Durumlarda Uygulanır?
• Kolon kanseri,
• Crohn hastalığı,
• Kolonda tıkanma,
• Fekal inkontinans,
• Hirschsprung’s hastalığı
• Bağırsak travmaları,
• Kalın bağırsağın veya rektumun alınması veya işlevini yitirmesi,
• Ülseratif kolit,
• Konjenital anomaliler,
• Ailesel adenomatöz polipozis (AAP/FAP)
• Mesane, serviks, uterus, vajina, üretra veya prostat tümörleri
• Vajinal ve üretra-vajinal fistül
• Üriner inkontinans gibi hastalıkların tedavisinde uygulanan bir yöntemdir.
Stoma Cilt Bakımı Nasıl Olmalıdır?
Stoma cihazının bulunduğu yerde herhangi bir cilt problemi ortaya çıktığında ağrı ve kaşıntı sebebiyle cihazı takmak zorlaşmaktadır. Cilt sorunlarına neden olmamak için, koruyucu bakım yapmak gereklidir. Uygun bir cilt bakımı yapmak için ise:
• Cildi ve lekeleri kabarcıklarla örtecek şekilde yıkamalı,
• Yeterli miktarda ılık su ile yıkanmalı,
• Yıkamanın mümkün olmadığı durumlarda ılık suya batırılmış yumuşak bir bezle silinmelidir.
Stoma Türleri Nelerdir?
İleostomi:İnce bağırsağın (ileum) bir ameliyat ile karın ön duvarına ağızlaştırılmasıdır.
Kolostomi:Kalın bağırsağın (kolon) bir ameliyat ile karın ön duvarına ağızlaştırılmasıdır.
Her yaş grubunda değişik nedenlerle yapılan bu işlemlerin ortak amacı geçici veya kalıcı bir süre için barsak içeriğinin karın duvarından boşalmasını sağlamaktır. Bu ağızlaştırma işlemi başka organlar içinde yapılabilmektedir.
Trakeostomi, soluk borusu deriye ağızlaştırılırsa.
Gastrostomi, mide deriye ağızlaştırılırsa.
Ürostomi idrar yolları için adı verilmektedir.
Bir kolostomi veya ileostominiz varsa, bağırsak hareketlerinin istemli kontrolünü kaybedersiniz. Bir ürostominiz varsa, idrarınızı kontrol edemeyeceksiniz. Bu dışkı ya da idrar, karnınıza neredeyse görünmez bir şekilde iliştirilecek bir torba sistemine aktarılacaktır. Farklı yaşam tarzlarının ortaya çıkardığı ihtiyaçlara göre farklı torba sistemleri mevcuttur.
