Sinüzit, burun ve göz çevresindeki kemik çevresinde bulunan sinüs boşluklarını kaplayan iltihaplardır. İnsanda beş çift sinüs mevcuttur. Bunlar;
Yanak sinüsleri (maksiler sinüsler),
Alın sinüsleri (frontal sinüsler),
Gözler arasındaki sinüsler (ön ve arka etmoid sinüsler)
Geniz bölgesindeki sinüsler (sfenoid sinüsler) .
Bebek ve çocuklarda sinüslerin, erişkinlerdeki görünümü alması, havalanarak gelişmesi 12-14 yaşlarında büyük ölçüde tamamlanmaktadır. Sinüslerin son şekli 24 yaşına kadar tamamlanmaktadır.
Sinüsler normal salgı bildiğimiz mukus oluşturan burun sisteminin bir parçasıdır. Burun içinde üretilen mukus, sıvı salgı şeklinde olduğu için hareket ederek toz parçacıklarını, bakterileri ve diğer havayla taşınan partikülleri süpürür ve yıkarlar. Sinüslerin içi solunum yolu hücreleri ile kaplıdır. Bu yapıların fonksiyonları, burundan alınan soğuk havayı iç ortama göre ısıtmak, nemlendirmek, yabancı maddeleri tutmak, iç denge ve düzende mukusları salgılamak ve bakterilerin üremesine engel olmaktadır. Burun içinde kaplı bu mukoza tabakasının iltihaplanmasına sinüzit denilmektedir. Sinüslerin iltihaplanmasının nedeni bakteriler ve virüsler olabilmektedir.
Akut Sinüzit
Akut sinüzit, kısa süreli sinüslerin iltihaplanması durumudur. Burun tıkanıklığı, elmacık kemiği, göz çevresi ve alında doluluk hissi ile seyretmektedir. Genel olarak solunum yolu enfeksiyonu, boğaz iltihaplanması sonrasında daha çok görülmektedir. Virüsler , bakteriler dışında mantarlar da akut sinüzite neden olan mikroorganizmalardır. Bazı virüsler, özellikle akut sinüzite neden olmasıyla bilinir. Rhinovirüs, adenovirüs, influenza virüsü ve parainfluenza virüsü bu etkenlerdendir. Bu duruma neden olan mikroorganizmalar olarak ise streptococcus pneumoniae, haemophilus influenzae ve moraxella catarrhalis gibi bakteriler sayılabilir. Mantarlar nadiren akut sinüzite sebep olurlar. Ancak bağışıklık sistemi kötü olan kişilerde mantarlar akut sinüzite neden olabilmektedirler.
İltihaplanmalara neden olan mikroorganizmalar dışında; nazal polipler, geniz eti enfeksiyonları ve vücut içi salgıların oldukça koyu kıvamda olduğu kistik fibrozis gibi genetik hastalıklar nedeniyle de akut sinüzit olabilmektedir. Akut sinüzit belirtileri yazısına ulaşabilirsiniz.
Kronik Sinüzit
Sinüzit belirtilerinin 12 haftadan daha uzun süre devam etmesi durumuna kronik rinosinüzit denmektedir. Bu durum; enfeksiyon kaynaklı hastalıkların, yapısal faktörlerin ve iltihabi durumların birlikte gelişmesi ile meydana gelmektedir. Öevresel faktörlerin yanında toz ve küf gibi alerjenler, sigara dumanı ve solunum yollarında mukusun temizlenmesinden sorumlu silya yapılarındaki fonksiyon kaybı sonrasında kişide kronik sinüzit meydana gelebilir.
Saman nezlesi, polen ve çeşitli kimyasalların etkisi kronik sinüzite neden olan alerjen faktörlerdir. Diğer faktörlerinde bir araya gelmesiyle burun içi mukozasının iltihaplanması sinüzit belirtileri görülmektedir.
Subakut Rinosinüzit
Akut rinosinüzitin en fazla 12 hafta boyunca devam eden halidir ancak bu süre zarfı sonunda problem ortadan kalkmıştır.
Rekürren Akut Rinosinüzit
1 yıl içerisinde en az 1 hafta süreyle belirtilerin devam ettiği, dört veya daha fazla akut sinüzit atağının oluşmasını ifade eder.
