Psikoz, gerçeklik ile temasın kesilmesi anlamına
gelir. Kendi başına tıbbi bir durum olmaktan ziyade akıl hastalığının bir belirtisidir.
Psikoz kelimesi, gerçeklikle temasın bir kaybolduğu zihinsel
durumları tanımlamak için kullanılır. Birisi bu şekilde hastalandığında
buna psikotik dönem denir.
Psikoz döneminde kişinin düşünceleri ve algıları bozulur,
kişi neyin gerçek neyin gerçek olmadığını anlamakta güçlük çekebilir. Psikoz
belirtileri arasında sanrılar (yanlış inançlar) ve halüsinasyonlar
(başkalarının görmediği veya duymadığı şeyleri görme veya duyma) bulunur.
Halüsinasyonlar
Halüsinasyon, dış uyaranların yokluğunda ortaya çıkan
duyusal bir algıdır. Bu durumda görme, duyma, hissetme ya da koku alma mevcut
değildir. Halüsinasyon gören bir insan, gerçekte var olmayan şeyler görebilir
ya da tek başınayken birilerinin konuştuğunu duyabilir.
İşitsel halüsinasyonlar: Etrafta kimse yokken sesler duymak
Dokunsal halüsinasyonlar: Açıklayamayacağınız tuhaf hisler
veya duygular
Görsel halüsinasyonlar: Orada olmayan insanları veya
nesneleri görmek
Sanrılar
Sanrılar, gerçeklikle çelişen sabit, yanlış inançlar olarak
tanımlanır. Örneğin duygu, düşünce ve hareketlerin başkaları tarafından kontrol
edildiğine inanmak, sıradan olaylara veya rastlantılara aşırı anlam yüklemek,
sanrılar arasında sıralanabilir.
Davranış Bozukluğu
Davranış bozuklukları
hastalarda direkt olarak gözlemlenebilir. Hal ve hareketlerde dengesizlik, jest
ve mimiklerin abartılı kullanımı davranış bozukluğunun göstergeleri olabilir.
Düşünce Bozukluğu
Hasta kişilerdeki
düşünce bozuklukları net olarak anlaşılmayabilir. Ancak kişiler, bozuk
düşüncelerini davranışlarına yansıtabilir ya da bunlardan bahsedebilirler.
Sosyal
soyutlanma ve geri çekilme
Tuhaf
konuşmalar ya da düşünceler
Şüphecilik, sürekli
diğerlerinin davranışlarını sorgulama
Duygusuzlaşma
Madde ya da
alkol kullanımı
İsteksizlik
Yersiz gülmeler
Uykusuzluk ya
da aşırı uyku
Fiziksel görünüşlerine
dikkat etmeme,
Kişisel
hijyenin zayıflaması
Okulda ve işte
performansın düşmesi,
Motivasyon
eksikliği ve hiçbir iş yapmama isteği,
Konsantrasyon
eksikliği ve bir işe odaklanamama durumu,
Sık sık yalnız
zaman geçirme ve yakın çevreden uzaklaşmak,
Hiç duygu
hissetmeme ya da katatoni (tepkisizlik) hali,
Atipik psikoz, bir psikoz türünün belirtisini gösterirken
aynı zamanda diğer bir psikozun belirtilerini de gösterebildiğinden psikoz
olarak nitelendirilen herhangi bir sınıf içerisine girmemektedir.
Genetik yatkınlık taşıyor olmak, çevresel faktörlerin
hastalığın oluşumunda etkisi vardır. Atipik psikozun ilaçla tedavi edilmesi
mümkündür fakat hastalığın nüksetme olasılığı yüksektir.
Atipik Psikoz Belirtileri
Mistik Delüzyonlar
Hiçbir gerçek temele dayanmayan değiştirilmesi imkansız olan
inanışlardır. bu inanışlar, yanlış olduğunu gösteren kanıtlarla da düzeltilmek
istense de düzeltilemez tat koku sıcaklık gibi şeyleri diğer kişilerden
farklı algılayabilirler.
Asosyallik
Hastalığın başlarında kişide şunlar ortaya çıkar kişilerin
geneli yakın çevresiyle iletişim kurmakta zorluk çeker. Her zaman yalnız kalma
isteği, insanlara karşı güvensizlik ortaya çıkar.
İştahsızlık
Fiziksel belirtilerin başında iştahsızlık gelir eskisi kadar
yememe anı kilo kayıpları bir şeyler yememe isteği ortaya çıkar.
Düzensiz Uyku
Uyku düzeni bozulan kişiler günün tümünü yatakta geçirebilir
yada sadece günde 3- 4 saat uyuyabilir. Düzensiz uyku oldu için odaklanma
unutkanlık ve dikkat eksikliği görülür.
Paranoya
Kendini sürekli bir tehdit altında hisseden psikoz hastası, sürekli arkasında ya da takip edildiğini düşünür. Hastalığın ilerleyen evrelerinde bu daha da sık görülmeye başlar.