Müzik terapisi, bireylerin fiziksel, psikolojik, sosyal ve zihinsel ihtiyaçlarını karşılamada müziği ve müzik aktivitelerini kullanan uzmanlık dalıdır.
Müzik kolay ve anlaşılır bir tanımla insanın kendini seslerle ifade etmesine imkân veren sanattır. Müziğin kendine özgü bir dili vardır ve bu nedenledir ki, evrensel bir boyuta sahiptir ve dünyadaki tek ortak dil müziktir. Müzik dinlemek, insanın estetik duygusunu ve ritim sezgisini uyararak geliştirir ve içindeki güçlü duyguları uyandırır. Müzikle bireyin yaşama heyecanı artar. Müzik kişiyi dinlendirir, canlandırır, sakinleştirir ve insani yönünü zenginleştirir. Müzik dinleyen insan, toplum içinde daha mutlu ve daha uyumlu bir birey olur. Birçok insan kendini müzikle daha iyi ifade edebilmekte ve duygularını müzikle ortaya koyabilmektedir. Dolayısıyla müzik ile iletişim amaçlı da kullanılmaktadır.
Müzik, merkezi sinir sistemi ve beyin kabuğunda yer alan düşünme, öğrenme, konuşma, beden kontrolü ile ilgili merkezleri uyarmaktadır ve bu alandaki gelişmeleri desteklemektedir. Müzik depresyon geçiren gençlerde beyni rahatlatıcı ve hormonal düzensizlikleri hafifletici rol oynar. Müziğin hormonlar üzerinde tarz ve şekline bağlı olarak, stres hormonlarını artırma ya da azaltma etkileri vardır.
Müzik terapi, bireylerin fiziksel, psikolojik, sosyal ve zihinsel ihtiyaçlarını karşılamada müziği ve müzik aktivitelerini kullanan uzmanlık dalıdır.
Müzik Terapi Hangi Durumlarda Kullanılır?
Müzik terapi; müziğin ve müzik enstrümanlarının, sağlıkta, eğitimde ve bireylerin günlük hayatında bireysel, grup, aile ya da topluluk olarak yaşam kalitelerini yükseltme konusunda; fiziksel, sosyal, iletişimle ilgili, duygusal, entelektüel ve ruhsal sağlıkla ilgili becerilerini yükseltme ve bulundukları durumu iyileştirmede bir aracı olarak profesyonelce kullanılmasıdır. Nöroloji, kardiyoloji, onkoloji, psikiyatri gibi klinik alanlarda ve özel gereksinimi olan bireylerin tedavisinde tamamlayıcı bir yöntem olarak kullanılmaktadır. Ayrıca müzik terapi şu durumlarda da kullanılmaktadır:
• Alkol ve madde bağımlılığının tedavisinde
• Depresyon,
• Stres, Sinirlilik,
• Panik Atak,
• Uykusuzluk, Dikkat dağınıklığı,
• Kas ve eklem ağrıları, Baş, boyun ve bel ağrıları,
• Diyabet,
• Hiperaktivite,
• Otizmli bireyler (çocuklar ve ergenler),
• Öğrenme güçlüğü çeken bireyler,
• Hamileler için (Normal doğumun daha kolay gerçekleşmesi ve doğum sonrası ağrıların azalmasına yardımcı olur),
• Kanser hastalarının psikolojik sorunlara karşı etkili olarak bağışıklık sistemlerinin güçlendirilmesi,
• Sağlıklı bireyler (Ruhu ve bedeni rahatlatmak amacı ile)
Müzik Terapi Nasıl Uygulanır?
Müzik terapisi katılım şekline göre iki ana teknikte uygulanır.
Pasif müzik terapi: Pasif terapide kişiye müzik dinletilir ve bu uygulama ile örneğin; anksiyete gibi sorunların azaltılması amaçlanır. Bu türde kişiye dinletilecek müziğin seçiminde terapiye katılacak kişinin sorunları, gereksinimleri, fiziksel, sosyal, psikolojik durumu, geçmiş müzik beğenileri gibi unsurlar analiz edilir.
Aktif müzik terapi: Aktif terapide ise katılımcının kendisinin müzik yapması istenir. Bu anlamda kişiyle birlikte gerçekleştirilen bir süreçtir. Örneğin; şarkı söylemek veya enstrüman çalmak gibi. Bu sayede bilişsel ve motor kabiliyetinde tedavi sağlanabilir.
Müzik terapi şu aşamalarla gerçekleşir:
Nefes Terapi (Doğru Nefes Alma): Nefes terapisinde doğru nefes alma eğitimi verilir. Doğru nefes almayı bilen bir birey öfke kontrolünü diğer kişilere göre daha başarılı bir biçimde yapabilir. Ayrıca gebelik ve normal doğum sürecinin daha kolay geçirilmesinde de nefes kontrolü oldukça önemlidir.
Dijital ve Canlı Enstrüman uygulamaları: Dijital ve canlı enstrüman terapisinde danışanlar gerektiğinde enstrüman çalarak, gerektiğinde müzik dinleyerek sosyalleşirler. Bu sayede öz güvenleri ve farkındalıkları artar.
Ses Masajı: Ses masajında, vücudun rahatlaması, kasların doğru kullanımı sağlanması amaçlanır.
Vibrasyon (Titreşim Terapi): Vibrasyon yani titreşim terapi tekniğinde bireyin ağrılarından kurtulması öngörülür.
Sound Terapi: Sound terapide sesin ve ses tellerinin doğru ve etkili kullanımı sağlanır.
Müzik Terapisi Faydaları Nelerdir?
• Müzik dinlemek, insanın estetik duygusunu ve ritim sezgisini uyararak geliştirir ve içinde güçlü duygular uyandırır.
• Müzikle bireyin yaşama heyecanı artar.
• Müzik kişiyi dinlendirir, canlandırır, sakinleştirir ve insani yönünü zenginleştirir.
• Müzik dinleyen insan toplum içinde daha mutlu daha uyumlu bir birey olur.
• Birçok insan kendini müzikle daha iyi ifade edebilmekte ve duygularını müzikle ortaya koyabilmektedir.
• Müzik, merkezi sinir sistemi ve beyin kabuğunda yer alan düşünme, öğrenme, konuşma, beden kontrolü ile ilgili merkezleri uyarmaktadır ve bu alandaki gelişmeleri desteklemektedir.
• Müzik depresyon geçiren bireylerde beyni rahatlatıcı ve hormonal düzensizlikleri hafifletici rol oynar.
• Müziğin hormonlar üzerinde tarz ve şekline bağlı olarak, stres hormonlarını arttırma ve azaltma etkileri vardır.
• Müzik kanın akışını bile hızlandıracak etkiye sahiptir. Müzikle bir insanın hüznünü gidermek veya çıldırtacak kadar etkileyerek karamsarlığa düşürmek mümkündür.
• İnsan yaşamında etkili ve güçlü bir iletişim aracı olan müzik, sadece ruh sağlığı bozuk olanlara değil, iyi olanlara da şifa olmaktadır.
• Eğer müzik zinde ve şen olursa gözler parlar, yüze daha fazla renk gelir, nabız süratlenir, vücudun ısısı artar, kalp çarpar, sindirim daha süratli olur. Eğer müzik karanlık ve mistik olursa gözler kapanır, yüz sararır, cildin tazeliği azalır.