Mental kelimesini zihinsel olarak tanımlayabiliriz. Zihne, akıl ve zekaya ait tüm beceri ve çeşitli alanda iliştirebileceğimiz kavramlar bu manadan kullanılabilmektedir. Mental sözcüğü diğer kavramlarla türetilerek kullanılabilmektedir. Mental sağlık, mental güç, mental yaş ve mental hastalık olarak örneklendirebileceğimiz kavramlar gündelik yaşamda sıkça karşımıza çıkmaktadır. Sağlık alanında kullanımında ise zihinsel faaliyet ve zihinsel yeti ve becerilerin kullanımı olarak özetlenebilir.
Akıl sağlığıyla ilgili konular mental kavramı ile ilgilidir. Kısaca zihinsel olan her şeyi kapsamaktadır. Psikoloji ve nöroloji alanlarında sıklıkla kullanılan mental kavramı felsefe görüşlerini dile getiriyorken de sık sık duyarız.
Mental Sağlık Nedir?
Mental sağlık günümüzde sıkça duyduğumuz kavramlardandır. Mental sağlık ruh sağlığı psikolojik, davranışsal ve duyusal bütün olarak iyi olma anlamına gelmektedir. Mental sağlık sosyal ilişkilerimiz, fiziksel sağlığımız ve günlük hayatımız üzerinde önemli etkileri bulunmaktadır. Dünya sağlık örgütüne göre mental sağlık kavramı, özde iyi olma hali, yeterlilik hissi, sosyal olma, duygusal yönden iyi olma, entelektüel bakış açısı olarak tanımlanabilir. Kişinin psikolojik ve zihinsel olarak sağlıklı olma ya da düşüncelerinde bir bozukluk olmadığının ve bu iyi olma halinin sürdürülebilirliği şeklinde açıklanabilir.
Mental sağlık kendimizle ilişkimiz, bireyin stresi yönetebilme, çevresiyle ve toplumla iletişime geçme üretkenliği, değerlendirme ve davranış şekillerine göre değişiklikler gösterebilmektedir. Bu değişiklikler bireyin genel ruh haline olumlu veya olumsuz şekilde yansıyabilir ve duygu bozukluklarına yol açabilir.
Mental sağlığı yerinde olan bireyler kendilerini genellikle mutlu, hayta pozitif bakabilen, keyifli, enerjik ve huzurlu bir ruha hali içerisindedirler. Bu bireyler kendine ve çevresine faydalı olduklarını hissederler. Mental sağlığı yerinde olması, fiziksel olarak sağlıklı olması, iyi ilişkiler yürütülebilmesi verimli çalışmayı ve tüm kendi potansiyelinizi gerçekleştirmeyi sağlar. Bunun aksine mental sağlığın bozulduğuna işaret eden şu belirtilere örnek verebiliriz:
Arkadaşlardan, aileden ve iş arkadaşlarından çekilmek
Normalde zevk alacakları aktivitelerden kaçınmak
Çok fazla veya çok az uyumak
Çok fazla veya çok az yemek
Umutsuz hissetmek
Sürekli düşük enerjiye sahip
Alkol ve nikotin dahil olmak üzere ruh halini değiştiren maddeleri daha sık kullanmak
Olumsuz duyguları sürekli hissetmek ve sergilemek
Kafası karışık işe gitmek veya yemek pişirmek gibi günlük görevleri tamamlayamamak
Düzenli olarak yeniden ortaya çıkan kalıcı düşüncelere veya anılara sahip olmak
Kendilerine veya başkalarına fiziksel zarar vermeyi düşünmek
Sesler duymak
Sanrılar yaşamak
Hayatın iniş çıkışlarına bazen mental sağlık bozulmalarını hissedebiliriz. Mental sağlık birçok faktörden etkilenir. Zihinsel bozukluğun oluşmasına neden olan etkenleri şu şekilde sıralayabiliriz:
Kalıtsal hastalıklar
Stres
Cinsel veya nörolojik sebepler
Trafik kazaları, iş kazaları, travmatik olaylar
Cinsel istismar
Aile içi şiddet, maddi geçimsizlik
Alkol ve kumar bağımlılığı
Ölüm ve yas
Boşanma
Diğer ailevi problemler
