Hayvan Destekli Tedavi (HDT) veya Pet Terapi, insan ve hayvan etkileşiminden yararlanarak, fizyolojik ve psikolojik mekanizmaları harekete geçiren, metabolizmada sağlığı olumlu yönde geliştiren değişiklikleri başlatan yardımcı bir tedavidir. Hayvan Destekli Tedavi (HDT) çocuk ve yetişkin bireylerde pek çok psikiyatrik hastalığın tedavisinde destekleyici ve tamamlayıcı bir yöntem olarak kullanılmaktadır.
Hayvanlarla insanların etkileşimi eski çağlardan günümüze kadar gelmiştir. Hayvan destekli tedavi bireyin tedavi sürecinde elde ettiği fiziksel, ruhsal ve sosyal alandaki gelişmelerin korunmasında fayda sağlamaktadır. Tedavi süreci uzman kişiler tarafından özel olarak eğitilmiş hayvanın tedavi sürecine dâhil edilmesi durumudur. Hayvan destekli tedavi, tıbbi tedavi yerine kullanılacak bir alternatif değil, tıbbi tedaviyi tamamlayıcı bir tedavi yöntemidir.
Hayvan Destekli Terapinin Kullanım Alanları Nelerdir?
Özellikle son yıllarda bilinirliği ve kullanımı giderek artan HDT, birçok farklı tedavi ve rehabilitasyon yöntemiyle birlikte kullanılabilmektedir. Bu amaçla kullanılan alanlara bazı örnekler şu şekildedir:
• Stres
• Depresyon
• Ameliyatları takiben gelişen şiddetli ağrılar
• Bunaltı (anksiyete) bozukluğu
• Otizm spektrum bozukluğu (OSB)
• Demans (Bunama)
• Down sendromu
• Serebral Palsi (Beyin felci)
• Davranış bozuklukları
• Çocuklarda sanrı veya varsanı ihtiva etmeyen işlevsel sinir hastalıkları
• Kronik yorgunluk sendromu
• Kanser tedavisinde psikolojik destek
• Kronik kalp hastalıkları
• Afazi (lisan yitimi) gibi konuşma bozuklukları
• İyileşme için gerekli motivasyon eksikliği
• Şizofreni
• Az gelişmiş ya da gelişmemiş sosyalleşme
• Baş ağrısı
• Farklı motor bozukluklarının tedavisi
• Yalnızlık duygusu
• Sosyalleşme yönü zayıf ya da gelişmemiş olan çocuklarda,
• Davranış bozukluklarında,
• Akademik başarısı düşük ve kendine güveni az olan çocuklarda
HDT, hastanelerde, bakımevlerinde, okullarda ve çiftliklerde rahatlıkla uygulanabilmektedir.
Hayvan Terapisi Faydaları Nelerdir?
Evcil hayvan terapisi, önceden var olan insan-hayvan bağı üzerinde kuruludur. Arkadaş canlısı bir hayvanla etkileşim kurmak birçok fiziksel ve zihinsel sorunlara yardımcı olabilir.
Sakinleştirici bir etki yaratan endorfinleri de serbest bırakabilir. Bu, ağrıyı hafifletmeye, stresi azaltmaya ve genel psikolojik durumunuzu iyileştirmeye yardımcı olabilir. Ve diğer faydaları da şu şekilde sıralanabilir:
• Motor becerileri ve ortak hareketi geliştirir
• Kan basıncını düşürmeye ve genel kardiyovasküler sağlığı iyileştirmeye yardımcı olabilir.
• Yardımlı veya bağımsız hareketi geliştirir
• Özgüveni geliştirir
• Sözlü iletişimin artmasını sağlar
• Sosyal beceriler geliştirir
• Faaliyetlere katılma istekliliğinin artmasını sağlar
• Başkalarıyla etkileşimi geliştirir
• Egzersiz yapmaya istekli kılar
• Kişiyi daha mutlu eder depresyonu azaltır ve hayata bakış açını geliştirir
• Kişiye bir arkadaş vererek yalnızlığı ve izolasyonu azaltır
• Can sıkıntısını azaltır
• Sakinleştirici etkileri nedeniyle anksiyeteyi azaltır
• Çocukların empatik ve besleyici becerilerini öğrenmelerine yardımcı olmaktadır
• Kişi ile sağlık profesyonelleri arasındaki ilişkiyi geliştirir.
Hayvan Destekli Terapide Kullanılan Hayvanlar:
Hayvan destekli terapide evde beslenen özellikle de eğitimli evcil hayvanlarla yapılabilmektedir HDT ile ilgili olarak çocuk ve ergenler üzerinde:
• Köpek ve yavruları,
• Tavşanlar,
• Ev kedileri,
• Atlar,
• Atlar,
• Kuşlar,
• Yunus balıkları
• Balıklarla ve
• Çiftlik hayvanları ile diğer küçük hayvan etkileşimlerinin yararlı olduğunu belirterek bu etkileşimin iyileştirici ve sosyal uyum sağlayıcı özelliklere sahip olduğunu bildirmiştir.
