Ergoterapi, anlamlı ve amaçlı aktiviteler yoluyla bireylerin sağlığını, refahını geliştiren bir sağlık mesleğidir. Ergoterapinin amacı bireylerin günlük yaşam aktivitelerinde birey için maksimum bağımsızlığı sağlamaktır. Ergoterapide bütüncül yaklaşım önemlidir. Bireylerin katılımını etkileyen faktörler, fiziksel, sosyal, çevresel olabilir. Ergoterapistler bu faktörleri değerlendirerek ortadan kaldırma veya azaltma gibi müdahalelerde bulunur.
Ergoterapi doğuştan gelen ya da sonradan gelişen fiziksel, psikolojik, bilişsel hastalığa sahip olan kişiler ile sağlıklı bireylerin daha kaliteli bir hayat sürmelerine ve yaşam kalitelerini artırmalarına yardımcı olan kişi merkezli bir sağlık alanıdır. Ergoterapistler (iş ve uğraşı terapisti) bu tarz problemler yaşayan kişilerin yapmaya ihtiyaç duydukları, yapmak istedikleri ya da farklı kişiler tarafından yapmaları beklenen uğraşları gerçekleştirebilme yeteneklerini kazanmaları veya bu yeteneklerini artırmaları için insanlarla ve topluluklarla çalışırlar. Ergoterapistlerin özel terapi programları ve desteği ile topluma yeniden kazandırılır.
Ergoterapinin belli başlı bazı görevleri bulunur.
- Kişileri tekrar aktif yaşama kazandırmak.
- Yaşam kalitesini daha yüksek noktaya çıkarmak.
- Yaşanabilecek olası bağlılık durumlarını minimum seviyeye çekmek.
- Yeniden sosyal yaşantıya dönüşü sağlamak.
- Özgüven kaybını ortadan kaldırmak.
Ergoterapi Kimler İçin Uygulanır?
Öncelikli hedef kişinin yaşam kalitesini arttırarak toplumsal hayata katılımını sağlamaktır. Ergoterapi yelpazesi oldukça geniştir ve her yaş grubundaki kişiye uygulanabilir.
Şu durumlarda ergoterapiye ihtiyaç duyulmaktadır:
• Zihinsel, fiziksel, duyusal, görsel, sosyal, çevresel, duygusal alanlarda zorluk çeken, özel tedaviye ihtiyaç duyan,
• Dil gelişiminde yaşanan problem nedeniyle konuşmakta sıkıntı yaşayan, davranışsal anlamda problem çektiği için uyum sağlamada zorluk yaşayan kişilere
• Fiziksel ve psikolojik bozukluk yaşayan kişiler
• Rehabilitasyon merkezlerinde destek eğitimi gören tanı almış çocuklar (disleksi, hiperaktivite, otizm, zihinsel engel vb.)
• Tanısı olmayan fakat gelişimsel olarak belirli gecikmeler yaşayan çocuklar
• Madde bağımlıları
• Yaşlılar
• Suç işlemeye meyilli ya da işlemiş kişiler.
• Yaralanma veya hastalık nedeniyle bazı işlevlerini kaybetmiş kişilerin, günlük yaşam aktivitelerinde bağımsızlıklarını arttırmak için (giyinme, kendine bakım, hareket etme ve yemek yeme gibi beceriler) bazı özel yöntemlerin öğretilmesi ve aynı zamanda da uygulanmasına eşlik edilmesi gerekmektedir. (Örneğin; yataktan tekerlekli sandalyeye geçiş için yöntemler, tek el yöntemi ile aktivite eğitimi vb.) Burada ergoterapi devreye girecektir.
• Aynı amaçla kendine yardım araçları ve bu araçların kullanımının eğitiminin yapılması, (örneğin; kavraması olmayan kişiler için sapları değiştirilmiş çatal, bıçak, gövde dengesi ve uzanma becerisi olmayan bir kişi için uzun saplı tutacak, tekerlekli sandalye ve araba uyarlamaları vb.) gibi,
• Çalışma kapasitesini geliştirici iş uyarlama programları ve özürlü kişilerin mesleki rehabilitasyon çalışmaları ile iş koçluğu programları,
• Koruyucu ve erken müdahale programları ile toplum sağlığının gelişmesi ve yaşam kalitesi programları, (iş yerlerinde bel ve boyun sağlığı ile meslek yaralanmalarının önlenmesi için eğitimler verilmesi, aktivite dinlenme prensiplerinin öğretilmesi, stres kontrol programları ve gevşeme eğitimlerinin verilmesi, okul programlarının uygulanması)
• Ev rehabilitasyonu ve ev düzenlemeleri (örneğin; yaşlılar ve engelliler için evde düşmeyi önleyici, emniyetli ve bağımsız yaşamı kolaylaştırıcı eşyaların yeniden yerleşimi, banyo, tuvalet ve diğer odalarda tutunma barlarının yerleştirilmesi, tekerlekli sandalye kullananlar için rampaların ve diğer mimari düzenlemelerin yapılması.)
• Görme engelliler ve az görenler için bağımsızlığı sağlayıcı özel ergoterapi eğitiminin verilmesi ve çevresel düzenlemelerin yapılması.
• Otizm, serebral palsi,disleksi, down sendromu, mikrosefali , kas hastalıkları, inme, zihinsel gerilik, ortopedik yaralanmalar gibi çeşitli bozukluklarda fonksiyonel gelişim ve toplumsal yaklaşımların uygulanması.
• Nörolojik bozukluklarda bilişsel ve fiziksel fonksiyonlar için özel tedavi yaklaşımlarının uygulanması.
• Psikiyatrik bozukluklarda günlük yaşam aktivitelerinde bağımsızlığı geliştirici, toplumsal katılım sağlayıcı iş ve uğraşı aktiviteleri.
• Engelli, yaşlı ve diğer toplum dışına itilmiş kişiler ve gruplar için aktivite eğitim modellerinin kullanımı.
Ergoterapi Uygulamaları Şunlardır:
Ergoterapi birimine başvuran bireyler, hayat kalitesini artırmayı hedefleyen çeşitli alanlarda ergoterapi uygulamaları almaktadır.
Psikiyatrik ergoterapi: Hastanın ihtiyacı doğrultusunda uygulanan ve psikolojik açıdan rahatlamasını sağlayan ergoterapi uygulamasıdır.
Mesleki ergoterapi: Daha çok engelli bireylerin istihdama katılım aşamasında uygulanan ve çalışmanın olumlu yönlerini yansıtan ergoterapi uygulama şeklidir.
Toplum Temelli ergoterapi: Özel durumlarından dolayı temel hizmetlere ulaşımda sıkıntı yaşayan bireylerin topluma katılımını amaçlayan ergoterapi uygulamasıdır.
Bilişsel ergoterapi: Beyinden kaynaklı nörolojik hastalıklarda ve dış kaynaklı beyin hasarlarından sonra hastanın günlük yaşamını fiziksel açıdan rahatlatmaya yönelik multidisipliner bir ergoterapidir.
Geriatrik ergoterapi: Genellikle yaşlılıktan kaynaklanan, fiziksel ve zihinsel işlevleri etkileyen hastalıklardan dolayı sağlanan ergoterapi uygulamasıdır. Genellikle demans, Alzheimer, Parkinson gibi beyin kaynaklı rahatsızlıklara sahip kişilere uygulanır.
Pediatrik ergoterapi: Büyüme ve gelişmeyi etkileyen rahatsızlıklara sahip çocukların günlük aktivitelerde olumsuzluk yaşamaması adına uygulanır. Bu ergoterapi uygulamasına tabi olan çocuklar özel eğitim uygulamalarına tabi tutulur.
