Borderline Kişilik Bozukluğu Nedir?
Borderline kişilik bozukluğu, kişinin duygularını yönetememesi ve olaylara aşırı uçlarda bakma eğilimine odaklanan ciddi bir akıl hastalığıdır. Devam eden kararsız ruh halleri ve dürtüsel eylem ve davranış kalıpları nedeniyle kişilerarası ilişkiler üzerinde olumsuz bir etkisi olabilir. Diğer birçok kişilik bozukluğunda olduğu gibi, bir kişiye borderline kişilik bozukluğunun yanı sıra depresyon, kaygı, yeme bozuklukları ve madde ve/veya alkol kötüye kullanımı gibi ek belirti ve etkilerle gelen diğer bozukluklar teşhis edilebilir.
Borderline Kişilik Bozukluğu Belirtileri ve Davranışları
Sınırda kişilik bozukluğu olanlar, sık sık duygusal ve ilişkisel istikrarsızlık yaşarlar. İlgi alanları ve değerleri hızla değişebilir ve duygulardaki aşırı değişimler, yoğun ve zorlu ilişkilere yol açabilir. Romantik ilişkiler, arkadaşlıklar ve işyerindeki sorunlarla ilgili sorunlar görmek yaygındır. Borderline kişilik bozukluğunun en yaygın davranış ve belirtileri şunlardır:
Devam eden boşluk duyguları: Borderline kişilik bozukluğu olanlar için "boşluk" veya uyuşukluk hissetmek normaldir. Çoğu zaman, bu kişiler duyguyu yemek, seks, alkol veya uyuşturucuyla sallamaya çalışsalar bile, hiçbir şey gerçekten tatmin edici gelmez.
Terk edilme korkusu: Yoğun bir terk edilme korkusu, başkalarından gerçek veya hayali bir ayrılığa veya reddedilmeye yol açabilir. Ayrıca, terk edilme beklentisiyle (bu tehdit gerçek veya algılanan) biriyle hızla yakın ilişkiler başlatmak ve iletişimi kesmek gibi terk edilmekten kaçınma çabalarıyla da sonuçlanabilir.
İstikrarsız ve yoğun ilişki örüntüleri: Sınırda kişilik bozukluğu olanlar, ilişkilerinde hızlı ve yoğun değişimler yaşarlar. Bir anda birine tapabilir ve bir sonraki anda aynı kişiyi aniden zalim bulabilirler. Bu aynı zamanda önemli bir sebep olmaksızın olumlu ilişkileri sonlandırmayı da içerebilir.
Değişen Kendilik İmgesi: Hedeflerdeki ve değerlerdeki değişimler de dahil olmak üzere, öz-kimlik ve öz-imgedeki ani değişiklikler, borderline kişilik bozukluğu olanlar için tipiktir. Hatta insan kendisini kötü bir insan ya da var olmayan biri olarak görebilir.
Ruh hali dalgalanmaları: Sınırda kişilik bozukluğu olanlar için yoğun mutluluk, sinirlilik, utanç, üzüntü ve/veya kaygı dahil olmak üzere kısa ve uzun vadeli ruh hali değişimleri hızlı ve yoğun bir şekilde gelebilir. Bununla birlikte, kaygı ve depresyonun duygusal ruh hali değişimlerinden farklı olarak, bu ruh hali değişimleri nispeten hızlı geçer ve birkaç saat veya dakika sürer.
Riskli Davranış: Uyuşturucu kullanımı, kumar oynama, dikkatsiz araç kullanma ve/veya başarıyı sabote etme gibi dürtüsel ve riskli davranışlarda bulunmak.
Yoğun öfke: Sınırda kişilik bozukluğu olanlar sıklıkla öfkelerini kaybedebilir ve kendilerine veya başkalarına aşırı öfke duyabilirler. Çığlık atmak, bir şeyler fırlatmak ve fiziksel kavgalara girmek tipiktir.
Dissosiyasyon duyguları: kendinden kopmuş olmak, kendini bedeninin dışından görmek, gerçeklikle bağını kaybetmek, kendini sisli ve boşlukta hissetmek borderline kişilik bozukluğunun özelliğidir.
Kendine zarar verme: kendine zarar verme tehditleri ve intihar düşünceleri, borderline kişilik bozukluğu olan kişilerde yaygındır ve ayrılma korkusuna veya reddedilme algısına tepki olarak ortaya çıkabilir.
Bu semptomlar, işe giderken sıkıntıya düşmek veya bir başkasından kısa bir süreliğine ayrı kalmak gibi görünüşte sıradan olaylar tarafından tetiklenebilir. Sınırda kişilik bozukluğu olan herkesin her semptomu yaşamayacağına dikkat etmek önemlidir. Borderline kişilik bozukluğu teşhisi konulabilmesi için, bir kişinin yukarıdaki belirtilerden en az beşini göstermesi gerekir, ancak bazı kişiler diğerlerinden daha azını yaşar. Sürekli olarak bu sınırda kişilik bozukluğu semptomlarından bir veya daha fazlasını yaşayan biri, doktoru veya akıl sağlığı uzmanıyla konuşmalıdır.