Latince'de "vagus" kelimesi dolaşmak anlamına gelir. Vücudumuzdaki en uzun siniridir. Beyinden kalın barsaklara kadar uzanan bir seyir izler. Kulak, boğaz, ses telleri akciğer kalp ve kalın bağırsaklara kadar uzunan bir seyir gösterir. Bu yüzden ‘’en uzun’’ sinir olarak kabul edilir. En uzun sinir özelliğinden dolayı bu ismi almıştır.
Vagus siniri beyin sapından kolonun bir kısmına kadar uzanır. Vagus parasempatik ‘’dinlenme ve sinidirim’’ sinir sisteminin ana sinir oluşturur.
Vagus sinirinin görevi ise beyin-bağırsak ekseni arasındaki iletişimi sağlayarak bu eksende veya organlarda meydana gelen sorunları beyne iletmektir. Vagus, zihinsel dinginliğe ulaşmanı sağlayarak stres ile mücadele etmene ve mutlu hissetmene yardımcı olur. Vagus Siniri, özel geliştirilmiş bir kulak aparatı sayesinde stimüle edilerek parasempatik sistem aktivasyonu sağlanabilmektedir.
Vagus terapi; vagus sinirinin, kulaktan, girişimsel herhangi bir müdahele yapılmadan uyarılmasıdır. Vagus terapinin temel amacı da vagus sinirinin de içerisinde yer aldığı otonom sinir sistemi işlev bozukluğu kaynaklı rahatsızlıkları ortadan kaldırmak, sağlıklı, kaliteli ve uzun bir yaşamı insanlara kazandırmayı hedeflemektedir.
Vagus Siniri Sorunları Nelerdir?
Sinir çok uzun olduğu ve birçok alanı etkilediği için vagus siniri hasarı çeşitli semptomlar gösterebilir.
Bu belirtilerden bazıları:
Konuşma zorluğu veya ses kaybı
Kısık veya hırıltılı bir ses
Sıvı şeyleri tüketme sorunu
Kulak ağrısı
Kalp atış hızındaki artış
Anormal kan basıncı
Mide asidi üretiminde azalma
Bulantı veya kusma
Karın şişkinliği veya ağrı
Bu belirtiler uzmanlara sinirin hangi kısmının hasar gördüğü konusunda yol göstermeye yarar.
Kimlere Ve Neden Uygulanmaktadır?
Beyinden vagus siniriniz aracılığıyla aşağı inen sinyaller sindirimi, sindirim enzimlerinin salınmasını ve sindirim sisteminin mobilitesini, hareketliliğini etkiler. Bu da bazen ishal bazen kabızlık ataklarına sebep olmaktadır.
Vagus sinir aktivasyonunun obezite, gastrointestinal hastalıklar, kardiyovasküler hastalıklar, depresyon gibi duygulanım bozuklukları ve tüm diğer kronik sağlık problemlerinde önemli bir etkendir.
Vagus siniri kardiyovasküler sağlığı etkileyen inflamasyonu kontrol edebilir. Böylece vagus stimulasyonu kardiyovasküler sorunları engelleyebilir.
Vagus siniri stimulasyonu Crohn hastalığı gibi inflamatuar barsak hastalıklarında bile belirtilerin tedavisinde rol oynayabilir
Vagal stimulasyon irritabl barsak sendromu olan bireylerde IBS ile ilişkili ağrıları azaltmada etkili olabilir.
Diyabete eğilimli farelerde yapılan bir çalışmada vagus sinir stimulasyonunun depresyon ve insülin direncini önlediği gösterilmiştir
Vagus sinir stimülatörü epilepsi hastalarında da uygulanmaktadır. Bununla birlikte, hastaların ve hastalığın seyrinin pek çok kriteri karşılaması gerekmektedir. Uzun süreli ilaç tedavisine yanıt vermeyen ve epilepsi nöbetlerinin devam ettiği hastalar epilepsi pili ameliyat için uygundur. İlaçların belirlenen süre içinde düzenli olarak kullanılması ve dozunun yeterli olması kriterler arasında bulunmaktadır. Bu hastaların beyninde, aynı zamanda ameliyat sırasında problem teşkil edebilecek tümör ya da farklı kitlelerin bulunmaması da gerekmektedir.
Vagal sinir stimülasyonunun epilepsi dışında farkı hastalıkların tedavisinde de uygulanması amacıyla çalışmalar yapılmaktadır. Bu hastalıklar arasında obezite, alzeimer, kronik ağrılar, kronik alkolizm ve kalp yetmezliği bulunmaktadır.
Vagus Sinir Sistemimizi Hangi Yollarla Çalıştırabiliriz?
Vagus sinirinden kaynaklı bahsedilen hastalıklar ve durumlar için vegal sinir stimülasyonunun kullanılması etkili olabilmektedir. Ayrıca vagus sinirinin uyarılması için stresten uzak ve sağlıklı bir yaşam için önerilmektedir. Vagus sinirini harekete geçirmenin en yaygın yolu derin nefes almaktır. Stresli olduğumuz zamanlarda oluşan nefes darlığı gibi durumlar vagus sinirini harekete geçirir. Bu nedenle sıklıkla derin nefes almak vagus sinir sistemi için oldukça önem taşır.
Vagus sinirini harekete geçirmenin diğer bir yolu da şarkı söylemek ve kahkaha atmaktır. Şarkı söylerken oluşan ses dalgalarından etkilenen larink (gırtlak) vagus sinirini harekete geçirmede oldukça etkilidir.
Bunlara ek olarak şu yöntemleri uygulayarak vagus sinir sisteminizi harekete geçirebilirsiniz:
• Sağlık beslenme
• Soğuk su ile duş alma,
• Gargara yapma
• Yoga
• Meditasyon
• Nefes egzersizileri
• Probiotiklerle beslenmek,
• Spor yapmak örneğin karın adelelerini çalıştırmak
• Aç kalma veya oruç utmak,
• Tai Chi ile ilgilenmek,
• Balık yağları tüketmek
• Serotonin takviyesi,
• Yavaş yemek ve iyi çiğnemek
• Akupunktur uygulamak.
Vagus Nefesi Nasıl Alınır?
Vagus nefes tekniği, vagus sinirinin uyarılmasını sağlayan
bir nefes tekniğidir. Vagus siniri beyinden çıkan on iki sinire ait
parasempatik sinir sisteminin bir parçasıdır. Vagus sinir sisteminizi uyararak
boşaltım sistemini, bağırsak hareketlerini, sinir ve gerginliği azaltılması
için uygulanabilir.
4-7-8 Nefes Tekniği
Uyumadan önce uygulayabileceğiniz uykunuzun kalitesini
arttırabilecek 4-7-8 nefes tekniği vagus sinirini uyararak parasempatik sinir
siteminin aktive olmasını sağlar. Uygulaması için nefes alırken içinizden 4’ e
kadar sayın derin ve karından nefes alın. Aldığınız nefesi 7 saniye kadar
içinizde tutun ve 8’den başlayıp yavaş yavaş nefesinizi verin. Rahat ve sakin
hissedene kadar bu şekilde nefes almaya devam edin.
Diyafram Nefesi
Derin nefes almayı içeren diyafram nefesi, nefes
kapasitenizi en iyi şekilde ayarlayabilmektedir. Diyafram nefesinizde karın
kaslarınızı kullanmanız gerekmektedir. Nefes verme süresini alma süresine göre
daha uzun tutulduğu ve nefes verirken karın boşluğunuzdaki tüm havayı
boşaltmanız ile olmaktadır.
