Terapi sürecinde sağaltım için şiirin ve bileşenlerinin kullanımı en önemli noktadır. Şiir terapisi, dışavurumcu sanat terapileri başlığının altında kendini gösteren ve dilin, sembolün, hikâyenin iyileştirici gücünü temel alan bir yaklaşım olarak karşımıza çıkar. Dile, söz ötesi davranışlarımıza, duygusal ifadelerimize, hayal gücümüze dayanan bu terapi yönteminin tarihine bakacak olursak; şiirin psikolojik destek amacıyla hastanelerde kullanımı 19. yüzyılda karşımıza çıkmaktadır. Çağdaş gelişmeler ise, psikiyatrist Smiley Blanton’un 1960 yılında yayınladığı ‘The Healing Power of Poetry’ (Şiirin İyileştirme Gücü) adlı eseriyle başlamıştır.
Şiir Terapisi, sanat terapisiyle aynı şekilde bir ifade biçimidir. İyileşme ve esenlik duygusunu teşvik etmek için anlatı şiirlerinin terapötik kullanımını içerir. Kişilerin kendilerini algılaması, netlik kazanması, kendini ifade edebilme becerisinin kazanılması, başa çıkma becerilerinin gelişmesine katkı sağlayan bir yöntemdir.
Dil, sembol ve hikâyenin iyileştirici gücünü temel alarak, şiir, oyun, monolog gibi yaratıcı yazı çalışmalarının ile terapi amacı ile sürdürüldüğü şiir terapisine, çeşitli edebiyat eserlerin ruh sağlığını geliştirmek ve korumak için kullanıldığı bibliyoterapinin alt dalı olarak kullanılmaktadır. Şiir terapisini uygulamamız için danışanlarda aranan özel bir edebi yetenek yoktur.
Şiir Terapinin Faydaları Nelerdir?
• Şiir terapisi, borderline kişilik, intihar düşüncesi, kimlik sorunları, mükemmeliyetçilik ve keder dahil olmak üzere bir dizi endişe için tedavi yaklaşımının bir parçası olarak kullanılmıştır. Araştırmalar, yöntemin sıklıkla tedavi sürecinin faydalı bir parçası olduğunu gösteriyor.
• Depresif semptomları hafiflettiği, benlik saygısını ve benlik anlayışını geliştirdiği ve duyguların ifadesini teşvik ettiği defalarca gösterildiğinden, birkaç çalışma aynı zamanda depresyon tedavisine bir yaklaşım olarak şiir terapisini desteklemektedir.
• Şiir terapisinin ölümcül bir hastalık teşhisi konan kişilerde kaygı ve sıkıntıyı azaltma yeteneğini de gösterdiler.
• Travma sonrası stres yaşayanlar, şiir terapisinin bir sonucu olarak zihinsel ve duygusal refahın da arttığını bildirdiler. Travma veya istismardan kurtulan bazı kişiler, deneyimi bilişsel olarak işlemekte zorluk çekebilir ve sonuç olarak ilişkili anıları ve duyguları bastırabilir.
• Şiir terapisi yoluyla, birçoğu bu duyguları bütünleştirebilir, travmatik olayları yeniden çerçeveleyebilir ve gelecek için daha olumlu bir bakış açısı geliştirebilir.
• Bağımlılık yaşayan insanlar, şiir terapisinin madde bağımlılığı ile ilgili duygularını keşfetmelerine, uyuşturucu kullanımını yeni bir ışık altında algılamalarına ve baş etme becerilerini geliştirmelerine veya güçlendirmelerine yardımcı olabilir. Şiir yazmak, madde bağımlılığı sorunları olanların tedavi ve davranış değişikliği hakkındaki düşüncelerini ifade etmelerinin bir yolu da olabilir.
• Bazı araştırmalar, durumla ilişkili dilsel ve duygusal eksikliklere rağmen şiir terapisinin şizofreni hastalarına faydalı olabileceğini göstermiştir. Şiir yazmak, zihinsel deneyimleri tanımlamak için yararlı bir yöntem olabilir ve terapistlerin tedavi ettikleri kişilerin düşünce süreçlerini daha iyi anlamalarına olanak sağlayabilir. Şiir terapisi ayrıca şizofreni hastalarının bazılarının sosyal işlevsellik becerilerini geliştirmelerine ve daha organize düşünce süreçlerini geliştirmelerine yardımcı olmuştur.
• Şiir terapisi ile kişilerin durum ve olayları algılayış tarzlarında değişimler, kendilerini ifade etme becerilerini geliştirip benlik saygısını arttırmak, kişilerarası iletişim kurma becerileri ile iletişim becerilerini geliştirmek, kişinin gerilim düzeyini azaltarak yıkıcı duyguların uygun şekilde açığa çıkmasını sağlamak, içgörü kazandırarak kişinin yeni anlamlar bulmasını sağlamak, uyum ve başa çıkma becerilerini güçlendirmek hedeflenmektedir.
• Şiir terapisi, bireyin kendi ve diğerlerini algılamasında netlik kazanması; yaratıcılık, öz-güven ve kendini ifade becerisinin artması; yoğun duyguları kâğıda dökerek gerilimini azaltması, yeni fikir, içgörü ve bilgilerin sentezi yaparak yeni anlamlar oluşturması; davranış ve tutumlarının değişmesini sağlayacak olgun başa çıkma becerilerinin gelişimi yönünde katkı sağlar.
