Renk, ışığın değişik dalga boylarının gözün retina tabakasına ulaşması ile ortaya çıkan bir algılamadır. Bu algılama, ışığın maddeler üzerine çarpması ve kısmen emilip kısmen de yansıması nedeniyle çeşitlilik gösterir ki bunlar farklı renkler ve farklı tonlar olarak algılanır.
Renkler fiziğin ve optiğin konusu olduğu kadar inşaat, mimari ve dekorasyon, psikolojiden antropolojiye, satış pazarlama gibi her alanda etkisi bulunmaktadır. Tüketicinin dikkatini çekmek ve bir markanın akılda kalıcılığı ve markaya karşı istenilen tutum ve davranışları yaratmak için Pazarlama ve reklam stratejilerinde renkler büyük rol oynamaktadır. Ambalajlarda, tanımlarda, reklamlarda ve marketing temelli kullanılan renkler etkili sonuçlar için bir araçtır.
Renklerin hikayesi insanlık tarihi kadar eskidir. İnsanlar mağaralara ve duvarlara, yüzlerini ve bedenlerini daha sonra yaşadıkları mekanları, kullandıkları eşyaları boyamayı ve renklendirmeye ihtiyaç duymuşalardır. Renkler tarihten bu yana hayatın içinde her alanda kullanılmışlardır. Doğumlar, ölüm, kutlama, dini ritüeller, kutsama, ayinler, yas veya veda törenlerinde kullanıldığı gibi bazen korunmak ve bazen de korkutma aracı olarak kullanılmıştır. Renkler güzelleştirmek, gizlenmek veya kimlikleri tanımlamak veya şifa yöntemleri olarak bugünümüze kadar gelmiştir. Renklere anlamlar yüklenebilir, belli bir algı veya duygu yaratmak için kullanılabilir. Sembolleri ifade eden renkler farklılaşmak için kullandığı gibi fark edilmemek, kişilerin davranış ve tutumlarını yönlendirmek ve rahatlamak için her alanda vardırlar.
RENKLERİN FARKLI KÜLTÜRLERDEKİ ANLAMLARI
KIRMIZI VE TONLARI MAVİ VE TONLARI
| MAVİ VE TONLARI | SARI VE TONLARI | YEŞİL VE TONLARI | BEYAZ VE TONLARI | SİYAH VE TONLARI |
Çin: Köprülerin rengi, iyi şans, kutlama, çağırma Çerokiler: Zafer, başarı Güney Afrika: Yas/ Matem rengi Batılı Toplumlar: Heyecan, sevgi, aşk, tutku, durmak Musevilik: Fedakarlık, günah Japonya: Hayat Hristiyanlık: Fedakarlık, tutku, sevgi | Avrupa ülkeleri: Teskin edici, düğünlerde geline "Mavi bir şey" verme geleneği
Çerokiler: Mağlup etmek, bela
İran: Yas, cennetin ve maneviyatın rengi
Çin: Ölümsüzlük
Hinduizm:Krishna'nın rengi
Musevilik: Kutsallık / Kutsiyet
Hristiyanlık: İsa'nın rengi
Orta Doğu: Korunma
Dünya Genelinde "Güvenli" renk
| Avrupa ülkeleri: Mutluluk, umut, keyif, korkaklık, tehlike,
Asya: Görkemli, kutsal
Çin:Asalet,
Mısır: Yas
Japonya: Cesaret
Hindistan: Tüccarlar
Budizm: Bilgelik | Çin:Sağlık, refah ve uyum
Japonya:Hayat
İrlanda: Tüm ülkenin sembolü
ABD: Para
Batılı Toplumlar:
Bahar, yeni doğum, gitmek, Saint Patrick Günü, Noel (Kırmızı ile birlikte) | Avrupa ülkeleri: Evlilik, melekler, doktorlar, hastaneler, barış
Japonya: Matem, beyaz karanfil, ölümü temsiz eder
Çin: Matem, ölüm
Hindistan: Mutsuzluk
Doğulu Toplumlar: Cenaze | Avrupa Ülkeleri: Yas, cenaze, ölüm, başkaldırı, soğukkanlılık, dinlendiricilik
Çin: tarafsız renk
Tayland:Kötü şans, kötülük, mutsuzluk
Musevilik: Mutsuzluk, kötü şans, kötülük
Avusturyalı Aborjinler: Halkın rengi, törenlerde sürülen boya |
Gün içerisinde uyandığımızdan itibaren ister istemez birçok renge maruz kalırız. Sokakta, evimizde doğada veya seçtiğimiz kıyafet veya aksesuarımızda bir renk bütünü halindeyizdir. Hayatımızın her yerinde olan bu renkler birçok konuda bizleri etkilemektedir. Ve tabi ki de ister istemez psikolojimiz üzerinde etkileri bulunmaktadır. Renklerin anlamı kültürel yaşanmışlıklara veya bir toplumun gelenek ve göreneklerine göre değişebilmektedir. Renklere verdiğimiz bazı tepkiler doğuştan gelebilir veya bizim yaşamla beraber bilinçaltı süreçleri ile gelişirken deneyimlerle ve öğrenmelerle şekillenebilmektedir.
Sarı
Sarı çekiciliğin ve dikkat çekiciliğin rengidir. Güneşin rengi sarı sıcaklığın hissi kadar altının, zenginliğin ve lüksün de sembolü olarak bilinmektedir. Sarı renk pozitif enerji verir. Güneşle kurulan bağ ve insanın özgüvenli olması, parlaması ve dikkat çekiciliği konusunda etkilidir. Dikkat ve konsantrasyonu arttıran sarı renk anlamı itibari ile coşku ve mutluluktur. Verimliliği ve üretkenliğe olumlu etkileri vardır.
Sarı renge fazla maruz kalmak gözleri yorabilmektedir. Bu renkten yansıyan ışık gözleri aşırı derecede uyarır ve rahatsızlığa yol açar. Aynı zamanda sarı renk metabolizmayı hızlandırır. Odayı parlak sarıya boyarsanız bebeklerin ağlamasına ve büyüklerin sinirlenmelerine yol açarsınız.
Geçiciliğin ve dikkat çekiciliğin rengi olan sarıyı taksilerin rengi olarak simgelenmektedir. Dikkat çekmesi ve kalıcı olması istenmediği için bu renktedir. Bu etkinin bilindiğinden dolayı geçmesini istediğimiz şeylere sarı renk fazla kullanılmaz. Bu yüzden araba kiralama şirketlerinin de logoları sarı renktedir ve banka amblemlerinde sarı renk çoğunlukla kullanılmaz.
Pembe
Romantikliğin ve sevimliliğin rengi olarak bilinen pembe insanlara rahatlama hissi vermektedir. Pembe bir nevi sevgiyle bütünleşmiş bir renktir. Dinliği ve mutluluğu ifade etmektedir. Sakinleştirici etlisi ile bilinen pembe renk bir araştırmada için Dr. Alexander Schauss, hapishane demirleri pembeye boyandığında içerde kalan mahkumların agresif ve sinirli davranışlarının azaldığı görüldüğünü söylemiştir. Sakinleşici etkisinden dolayı ödeme noktalarında çalışan kasiyerlerin pembe üniforma giydiği görülmüştür. Pembe renginin bir diğer anlamı ise aşkı, tutkuyu ve masumiyet olarak bilinmektedir.
Kırmızı
Kırmızı renginin anlamı uyarılma ve harekete geçme olarak algılanabilir. Psikolojideki anlamı ise kızgınlık, öfke, canlılık, heyecanlılık şeklinde açıklanabilir. Bu etkilerinden dolayı arzulu iştahlı ve hırslı bir etki bırakmaktadır. Bu yüzden kırmızı rengi yemek markaları ve pazarlama teknikleri için bazı markalarda ve fastfood ürünlerinde öne çıkmaktadır. Kırmızı renginin liderlik ve önderlik anlamı da vardır. Kırmızıyı yoğun olarak kullanmak hızlı karar almaya beklentilerin artmasına teşvik etmektedir.
Kırmızı renk gücü, aşkı ve enerjiyi temsil ettiği gibi agresif ve öfkeli yanarınızı uyardığını hissedebilirsiniz. Bu yüzden dekorasyon ve dizaynda kırmızı renk pek fazla kullanılmaz çünkü duygusal yoğunluk ve uyarılmayı arttırmaktadır.
Mor
Mor rengi lüks, zenginlik ve asalet kavramlarını çağrıştırır. Mor rengi geçmiş zamanda zengin ve üst sınıfların kullandığı bir renk olarak bilinmektedir. Duygusallığı, zarafet ve asaletin temsili ile ifade edilmektedir. Mor renk psikolojik olarak insanda uyku getirici etki bırakmaktadır. Bu yüzden uyku problemi çeken kişilerde sıklıkla kullanılmaktadır. Ayrıca mor rengi hayal gücünü arttırması etkisi ile sanatçılar tarafından çok kullanılan bir renk olmuştur. Beyin faaliyetini arttırdığı için sanatsal düşüncelere katkı sağlamaktadır. Mistik ve yüceliği de simgeleyen mor renk kendine güven ve hayalcilik konusunda da değerlendirilmektedir. Metafizik konusunda da simgeleştirilebilmektedir.
Mor rengi seven ve mor renkten ilham alan kişiler genellikle duygusal ve ruhsal yönü gelişmiş kişiler olabilmektedir. Mor renginin olumsuz etkileri de bulunmaktadır. Kişilerde depresyon ve üzüntü halini de çağrıştırmaktadır.
Mavi
Mavi renk yalnızlığı, üzüntüyü, depresyonu, güveni ve bilgeliği simgeler. Dekorasyon yaparken mavi ve mavinin tonlarının kullanılmasının kişinin verimliliğini ve üretkenliğinin artmasında olumlu etkileri bulunmaktadır. Huzuru ve sakinliği temsil eden mavi renk insanı dinginleştirmesi ve düşüncelere dalması gibi etkilerde bulunması ile bilinmektedir. Mavinin koyu tonları soğuk ve iç karartıcı hissettirebilir. Freud maviyi, okyanusa benzetir ve mavi renginin sakinleştirici özelliği ile betimlemiştir. Faber Birren ise mavinin tansiyonu düşürdüğünü söyler. Araplar ise mavi taşların, firuzenin kanın akışını yavaşlattığına inanır. Nazar boncuğu o yüzden mavi taşlıdır.
Kahverengi
Toprağın ve ahşabın rengi olan kahverengi sağlamlığı ve güveni temsil etmektedir. Bu yönüyle doğa ve çevreyle bütünleşmiş hissettirir ve dikkat çekmez. Bir o kadar da kahverengi silikliği, içe dönüklüğü güvensizliği temsil eder. Kahverenginin insanda uyarıcı etkisi hızlı hareket etme isteğidir. Mekanlarda kullanıldığında hareketleri hızlandırır. Bu nedenle restoran ve fastfood mekanlarında kahverengi mobilyalar ve masalar sıklıkla kullanılmaktadır. Kahverengiyi seven kişiler genellikle olgun, sakin ve delikten hoşlanan kişiler olarak bilinmektedir.
Yeşil
Yeşil renk insan güven ve huzur verir. Doğayı çağrıştıran yeşil renk yeniliği, gençleşmeyi ve canlanmayı ifade etmektedir. Aynı zamanda yeşile bakmak insanları rahatlatır, cömertlik hissi verir, paylaşma ve uyumlu olma hissi verir. Yeşil rengini seven kişiler genellikle üretkeni sakin ve uyumlu özellikleri ile bilinirler. Güven duygusu veren yeşil renk hastanelerde sıkça kullanılmasının bir sebebidir. Bazı kültürlerde orta yaşlardaki gelinler, doğurganlığı simgelemesi için yeşil giyer.
Yeşil, rengin farklı tonları farklı mesajlar iletir:
Koyu Yeşil: Soğukluk, erkeksilik, tutuculuk ve zenginlik kavramlarını ifade eder.
Zümrüt Yeşili: Ölümsüzlük
Zeytin Yeşili: Barış
Sarımsı Yeşil: Tüketicilerin en son tercih ettiği renk
Yeşil, aynı zamanda Amerikan kültüründe parayı simgeler
Beyaz
Beyaz ışığı yansıtır ve yazın en çok kullanılan renklerdendir. Kullanıldığı ortamda ferahlık, canlılık ve kıyafetlerde serinlik hissi verir. Beyaz saflığı ve masumluğu simgeler. Birçok kültürde bu yüzden gelinlerin beyaz giyinmesi ile bilinmektedir. Ayrıca beyaz renk temizliği ve hijyeni de simgelediği için hastanelerde doktorlar ve hemşireler tarafından en çok tercih edilen renktir.
Renklerin anlamı ile ilgili şu tablomuza da göz gezdirebilirsiniz.
Siyah: Ağırlık, güç, tutku, hırs, hüzün, matem, ölüm siyah rengin anlamını ifade ediyor.
Beyaz: Yenilik, güvenilirlik, umut, saflık, masumiyet, asalet, yalınlık, ilgisizlik beyaz rengin anlamını ifade ediyor.
Gri: Denge, tarafsızlık, hareketsizlik, sakinlik, güvenlik, karakter, otorite, olgunluk gri rengin anlamını ifade ediyor.
Kırmızı: Hareketlilik, canlılık, cinsellik, hırs, kararlılık, tehlike, talepkar, cesur, aciliyet kırmızı rengin anlamını ifade ediyor.
Mavi:Kurtarıcı, sakinleştirici, modernlik, sadakat, belirleyici, huzur, profesyonellik, barış, hijyen, iletişim, verimlilik mavi rengin anlamını ifade ediyor.
Lacivert: Bağlılık, güven, otorite, kendine güven, kontrol, sorumluluk, başarı, düzen lacivert rengin anlamını ifade ediyor.
Yeşil: Sakinlik, huzur, güvence, barış, sağlık, büyüme, hayat, iyileşme, para, doğallık (çevrecilik), kibarlık, farkındalık, inanç, denge, eşitlik, refah yeşil rengin anlamını ifade ediyor.
Sarı: Anlık, dikkat, bolluk, teşvik, açıklık, samimiyet, iyimserlik, arkadaşça, neşeli sarı rengin anlamını ifade ediyor.
Mor: Yaratıcı, nevrotik, alışılmadık, varlık, fantazi, saygınlık, bilgelik, itibar mor rengin anlamını ifade ediyor.
Pembe: Aşk, sakinlik, şehvet, saygı, feminem, iddialı, özen, duyarlılık pembe rengin anlamını ifade ediyor.
