Oyun Terapi Hakkında

_{Oyun Terapisi Faydaları Nelerdir?}

2,5 yaşından itibaren 12 yaşındaki çocuklara uygulanabilen oyun terapisi; çocuklarda var olan travmaları, depresyonu, kaygı ve takıntıları, eğer yaşadıysa cinsel istismarı, tuvaletini kaçırma problemini, uyku ve beslenme problemlerini, duygusal olarak bozuklukları ve düşünce sıkıntılarını ortaya çıkartabilen en başarılı psikoterapik yöntemdir. Bu sayede çocukların iç dünyasıyla bir terapi süreci geçirilir ve yaşadıkları sıkıntıların atlatabilmeleri için profesyonel destek süreci başlar.

Oyun terapisi oyuncakları kullanılarak yapılan terapilerle birlikte çözüm sürecine alınan çocuklarda kendilerini davranışsal olarak ve düşüncesel olarak kontrol edebilme yeteneği gelişir. Bu yeteneğin beraberinde yaşadıkları problemlerle alakalı çözüm üretme kabiliyeti de geliştiren çocuklar, her terapi seansında kendilerini diledikleri gibi ifade edebildiklerini fark ettiklerinde ortamı daha fazla kabullenip daha fazla güven hissetmektedirler. Bunun sonucunda da ailesel ortamda üzerinde hissettiği baskıdan kurtularak daha rahat olmaktadırlar. Terapistlerin ihtiyacı olan nokta tam olarak bu güven ve rahatlık ortamı olduğundan, sorunların üzerine oynanan oyunlarla fark ettirmeden gidip tedavi sürecini oldukça eğlenceli şekilde geçirmektedirler.  

_{Oyun Terapisi Hangi Durumlarda Kullanılır?}

Oyun terapisine ihtiyaç duyulan pek çok durum vardır. Başlıklar halinde özetlersek; uyku ve yeme bozuklukları, kardeşe olan kıskançlıklar, kaygı ve takıntı problemleri, erken yaşta girilen depresyon, korku durumları, agresif davranış sürekliliği, taciz psikozu, ölüm ya da boşanma durumlarında yaşanan süreçler, hiperaktiflik, ağır hastalık süreci, şiddete maruz kalmanın yarattığı travma, özgüvensizlik ve sosyal beceri bozukluğu gibi konularda terapi alınarak profesyonel bir şekilde bu sorunların çözülmesi amaçlanır.

_{Oyun Terapisi Türleri Nelerdir?}

Günümüzde oyun oynama yöntemini kullanan oyun terapisi çeşitleri çok sayıda mevcuttur. Genel olarak oyun terapi örneklerini sınıflandıracak olursak; terapistin yönlendirdiği (yönlendirilmiş), terapistin yönlendirmediği (yönlendirilmemiş) olmak üzere iki grup oyun terapisi vardır. Ancak biraz daha ayrıntılı ele aldığımızda çocuk merkezli, deneyimsel, filial, gelişimsel, psikanalitik, kum ve kukla oyun terapileri karşımıza çıkar. Burada sadece en önemli üç tanesinden bahsedeceğiz.

_{Çocuk Merkezli Oyun Terapisi (Child-Centered Play Therapy)}

Eski yöntemlerden biri olan yönlendirmesiz oyun terapisi, birçok kuramın iyileştirici yönlerine sahiptir. Terapistin değil, çocuğun yönlendirdiği bu yöntemin Çocuk odaklı (Yönlendirilmemiş) / Çocuk Merkezli olması en önemli yönüdür. Bu yöntem Çocuk Merkezli Oyun Terapisi (Child-Centered Play Therapy) olarak adlandırılır. Ülkemizde terapistler tarafından en çok uygulanan oyun terapisi yöntemi bu yöntemdir. Bu terapi yöntemi, çocukların kendilerine acı veren sorunları ortaya koyarak çözümlere oyun ile ulaşma temelli bir yaklaşımdır. Bu nedenle, oyunun yönetimini çocuğa bırakarak oyun sırasında herhangi bir yönlendirme yapmamak deneysel oyun terapisini diğer oyun terapi türlerinden ayıran en önemli farktır.

Bu terapi yöntemi çocuğun hayatındaki sorununu, kendi hızında ve kendine özgü yollarla çözeceğine inanır. Çocuğun birey oluşuna saygı duyar. Çünkü bu terapide çocuk yönlendirilmez, kendinin bile farkında olmadığı ihtiyaçlarını keşfeder, ifade edemediği birçok zorluğun üstesinden gelir. Bu nedenle Avrupa’da psikiyatrik ilaç verilmeden önce çocuklar oyun terapisine yönlendirilir. Terapiden sonra tekrar klinik değerlendirme yapılır. Ülkemizde son yıllarda aileler tarafından çocuk merkezli terapinin önemi anlaşılmaya başlamıştır.

_{Deneyimsel Oyun Terapisi Nedir?}

Bu terapi yöntemi, çocukların çevrelerini bilişsel olarak değil deneyimsel bir şekilde anlamlandırdıkları terapi şeklidir. Çocuk merkezli yöntemde olduğu gibi çocuğun iyileşmek için çabaladığı varsayımı üzerinde durulur. Terapinin temel bileşeni terapist ile çocuğun kurduğu ilişkidir. Eğer çocuk terapisti oynadığı oyuna dahil etmek isterse terapist o zaman oyuna dahil olur. Sadece çocuğun ona verdiği rolü oynar. O rolün dışına çıkmaz. Çocuk terapiste zayıf, kendisine güçlü bir rol verebilir. Böylece çocuk terapide büyüklerde olan gücü deneyimler. Oyunda büyüklerden gördüğü ya da kendisine davranıldığı şekilde davranmaya başlar. Bunu, verdiği rolde terapiste hissettirir. Aslında terapiste hissettirdiği duygular kendi hissettikleridir. Bu duygular hor görülme, aşağılanma, cezalandırılma, değersiz hissetme vb. duygular olabilir.

Çocuklar yaşadıkları duyguları oyunlarla maskeleyerek ortaya koyar. İçsel yaşantılarını dışa yansıtırken metaforik simgeler kullanır. Örneğin oyunda “ıssız bir yerdeyiz ve etrafımızda canavarlar var” diyen bir çocuk korku duygusundan daha fazlasını anlatır. Bir metafor çocuklarda binlerce şeyi ifade edebilir. Terapist çocuğun anlattıklarını anlamlandırmak için bu metaforlara odaklanır. Bunlar terapist için çok önemlidir. Çocuk merkezli terapide ilişkiye odaklanılırken bu yöntemde ilişkiden ziyade elde edilen bilgiler anlamlandırılır.

_{Filial Oyun Terapisi Nedir?}

Çocuk Merkezli Oyun terapisinin bir parçası olan Filial Terapi, ebeveynlerin oyun yoluyla çocuklarıyla ilişkilerini güçlendirmelerini sağlayan bir eğitim programıdır. Filial Terapi, oyun terapisi ve aile terapisinin bütünleştirilmesiyle ortaya çıkmıştır. Çocuk ile aile arasındaki sorunları çözmeyi ve aile ilişkisini güçlendirmeyi amaçlayan psiko-eğitimsel bir yöntemdir.

Çocukların aileleri ile duygularını paylaşmaya ve birlikte vakit geçirmeye ihtiyaçları vardır. Ne yazık ki günümüz şartlarında ebeveynler sosyo-ekonomik nedenlerle bir yoğunluk ve koşuşturma içerisindeler. Dolayısıyla aileler çocuklarıyla yeterli ve kaliteli vakit geçirememektedir. Durum bu şekilde olunca çocuklarda doldurulması gereken duygusal bir boşluk meydana gelir. Ailelere, kendi çocuklarıyla yaptıkları oyun seanslarında, çocuk merkezli terapi becerilerini nasıl uygulayacakları öğretilir. Ebeveynler ve çocuk ilişkisinde güveni artırmak hedeflendiği için hem önleyici hem de varsa sorunun çözümüne yardım eden bir terapi yöntemidir. Bu terapi yöntemiyle aileler çocuklarına senin yanındayım ve seni anlıyorum mesajı verir. Ailelere ise, çocuklarına ‘sınır koyma’ becerilerini kazandırır. Çocuğun da seçim yapabilmesini sağlar. Bu seçiminin sorumluluğunu alma becerisini kazanmasına yardımcı olur. Ailelerin terapi süresince piyasadaki oyun terapisi kitap kaynaklarından birini alıp okumaları da tavsiye edilir.

_{Filial Oyun Terapi Yöntemiyle Tedavi Edilen Başlıca Problemler}

Saldırganlık, kardeş kıskançlığı, içe kapanıklık, kaygı, depresyon, travma, davranış bozuklukları, tek ebeveynlik, öfke patlamaları, tırnak yeme, dışkı kaçırma, alt ıslatma, evlat edinme, bağlanma sorunları, özgüven problemleri vb. sorunların çözümünde bu oyun terapisi aileye yardımcı olur.