Pediatrist Margaret Lowenfeld tarafından çocuklarla
çalışırken geliştirdiği Dünya Tekniği isimli bir teknik geliştirmiştir. Bu
teknikte farklı konularda belirlediği birçok figür ile çocukların kendilerine
oyun esnasında dünya oluşturması istiyor. Bu teknik çocuklar üzerindeki
iyileştirici etkisi dikkat çekmeye başlıyor. Daha sonra Dünya Tekniğinden
etkilenen İsviçreli terapist Kum Terapisi tekniğini geliştirmiştir. Bu yöntemlerin
birleştirilmesi bugünkü kum terapisinin halini almaktadır.
Kum terapisi çocukların içsel dünyasını analizi için söze
dökülmeyen duygusal problemleri anlaşılması için kullanılmaktadır. Bununla
beraber konuşamayan veya sözlü ifade bulunamayan her yaşayan çocuğa hitap eden
bir terapi tekniğidir. Kum terapisi 2 yaşından büyük tüm çocuklara, ergenlere,
yetişkinlere kullanılabilir.
Danışanların bilinç ve bilinçaltındaki dengeyi kurarak
kişinin kendi sosyal gerçekliğini içsel dünyasını yansıtabileceği veya gereken
onarılmayı yapılabilecek ‘’kumdan dünya’’ oluşturma imkanı sağlar.
Kum terapisi yapılan araştırmalar ile kum oyununun danışanın
travmalarını, duygusal ve ilişkisel engellerin çözümünde olumlu sonuçlar verir.
Kum terapisinin uygulandığı oyun terapisi odalarının önemli
şartı hijyenik olması, oyuncakların dezenfekte edilmiş olmalıdır. Terapi
odasında çocuğun gelişimine ve analizine uygun oyuncaklar bulunmalıdır. Oyuncakların
belli özelikleri bulunmaktadır. Hepsi bir anlamı ifade ettiği için işlevine
göre kategori edilmiş olması önemlidir.
Gelelim kum terapisi malzemelerinin neler olduğuna. Kum terapisi
uygulamasında, suya dayanıklı malzemeler kum tepsisi, kinetik kum, minyatür oyuncaklar
bu malzemeler tozsuz, kokusuz, kimyasal madde içermeyen malzemeler olmalıdırlar.
Terapide her bir oyuncak belli anlamları ifade etmektedir. Çocuğun oyun içerisinde seçtiği oyuncak ve
oyunu oluşturma şekli yaşantısına, içsel dünyasına ve duygularına dair ipuçları
verir.
Kum terapisi kum dışında kullanılan her figür ve kullanılan
malzemeler her bir durumu sembolize etmelidir. Bundan dolayı kum terapisinde
çeşitlerin bol olması önemlidir. Kum terapisi minyatür oyuncakları şu şekilde
sınıflandırılabilir:
Arabalar
Asker, savaş, polis
Din, ölüm, inanç
Doğa, ağaçlar, sınır, çit
Eşya, yaşam, gıda, market
Hayvan
İnsan Figürleri
Kahraman, çizgi film figür
Kum Tepsisi, kum
Meslek figürleri
Mitoloji, sembolizm
Sağlık, travma
Silahlar
Tema setler
Yapılar evler
Kum terapisi sembolize ettiği için kullanılan minyatürlerin
veya oyuncakların gerçeğe uygun renkte veya özellikte olmalı, içeriğinde
zararlı madde içermeyecek şekilde üretilmiş olması gerekir. Her oyuncak seçimi çocuğun
duygusal durumu konusunda önemli ipuçları verir. Bu yüzden oyun terapisti
terapi sırasında çocuğa çok sayıda oyuncak çeşidi sunar. Çocuğun durumuna göre
hangi oyuncaklar seçeceğine karar verir.
Öncelikli olarak kullanım alanı çocuklarla ortaya çıkar. Süreç
boyunca çocukların doğal ortamında kum ile oynaması etkili sonuçlar vermiştir.
Çünkü kum çocuk için tanıdık bir şeydir. Bu yüzden oyun ortamında kumla
karşılaşmak çocuğu rahatlatır. Çocukların cinsel ve fiziksel istismar konusunda
fayda sağlamaktadır.
Söze dökülemeyen duyusal sorunların ifade edilememesi
Fiziksel ve duyusal şiddet
Dikkat dağınıklığı ve davranış bozukluğu
Ebeveynlerin boşanma durumu sonrası adaptasyon süreci
Konuşma ve dil bozukluğu
Tırnak yeme, parmak emme
Gelişmemiş motor becerilerinde
Okul öncesi adaptasyon sorununda
Aile içi yaşanan şiddet durumlarında
Stresli olayların yeniden yapılandırılması
Ego güçlendirme
Beceri kazandırma
Zıt düşünceleri deneyimleri uzlaştırma
Alt kişilik boyutlarını birleştirme
Yeme bozuklukları
Beyin travması
Okula uyum problemleri
Kardeş kıskançlığı
Alt ıslatma, dışkı kaçırma sorunu
Tırnak yeme veya parmak emme
Konuşma ve dil bozukluğu
Özgül fobi gibi durumlarda tercih edilmektedir.
Çocuk bilinçaltındaki düşünce ve duygularını tepsi üzerinde
içten dışa aktarırken, yaratıcılığı, algıları, içsel duyguları ve anıları
özgürleştirilir.
Birçok çocuk kum oyununu doğal bir ifade biçimi olarak
görür ve bu da kendilerine çekici gelir.
Kum terapisi içinde oyunlar zorlu duygular ve karmaşık
düşüncelerin üstesinden gelebilme motivasyonunu uyandıran bir tekniktir.
Kum oyunu sözel olmayan ifadeler içerir.
Kum terapisinde çocuklar kendi içsel dünyasını, duygu ve
düşüncelerini somut imgelere dönüştürülmesi sağlanır. Kum terapisine bulunan minyatürler sembolleri
ifade ettiği için çocuğun bir resim oluşturması sağlanır.
Kum oyununun farklı bir kinestetik özelliği vardır. Kumu
elle şekillendirmek dokunsal bir deneyim sağlar. Kuma dokunmak ve kumda oynamak
kaygılı ya da bütünlüğü bozan okul öncesi çocuklarda rahatlatıcı bir etki
yaratabilir.
Kum oyunu sembolik biçimde bilinç dışı çatışmaların ortaya
çıkmasıyla ve psikolojik anlamların sağlıklı bir şekilde yeniden
düzenlenmesiyle küçük çocuklarda iyileşmeyi ve dönüşümü kolaylaştırmaktadır.
Kum terapisinde çocukların psikolojik acılarını kum
tepsisinde ifade ederler ve duygusal bir katarsise girerler, oyun sırasında davranışların
temelinde yatan bilinçaltında ki bastırılmış duygu, öfke ve düşmanlığı serbest bırakır.
Süreç içerisinde her kum tepsisi geçmişteki ve var olan
yaralarla başa çıkabilmenin birer parçası ya da bireyleşmeye giden yolculukta
bir adım olarak görülebilir.
Katarsis ise çocuğun kum sahnelerinin değerlendirme
yapmayan, ilgili, güvenilir bir yetişkinin gözüyle harekete geçirilir.