Görsel sanatlar, insan ile var olan ve insan ile gelişen bir olgudur. İnsan doğası gereği görsel sanatlar ile iç içe yaşarken onlara, duygu, düşünce, yaşayış ve inanışlarını yansıtmış ve aktarmıştır. Kimi zaman bu eserlere aktarımlarda korkular, öfkeler ve acılar kullanılırken kimi zaman da istek, arzu ve hazlarından yararlanarak aktarımlar yapmışlardır.
Sanatla psikoterapi alanında kullanılan yöntemlerden biri olan ‘görsel sanat psikoterapisi’ bir sanat psikoterapisti eşliğinde kişinin görsel ya da plastik sanatı kullanarak ifadeler oluşturduğu süreçtir. Görsel sanat psikoterapisi kendini ifade etme ve kendiyle iletişime geçme yollarından biridir.
Görsel sanatlar kişilerin iç dünyalarına olan yolculuklarının çizgiler ve renklerle gözler önüne koymasına olanak sağlayan bir alandır. Görsel sanatların bu ifadesel özelliği bireylerin kendilerini keşfetmelerine ve içsel algılarını geliştirmelerine yardımcı olur. Bu sözsüz ifadesel destekler kişilerin psikolojik olarak tedavilerine olanak sağlar. Görsel sanat terapisi diğerlerinden ayıran en önemli özellik ise kelimeler yerine farklı türlerde boya kalemleri, çeşitli heykel malzemeleri, fotoğraf makinesi gibi malzemelerden faydalanılmaktadır.
Görsel Sanat Terapisi Nerelerde Kullanılır ve Faydaları?
Görsel sanat terapisi sanata terapisi alt dalını kapsadığı için kullanım alanları benzerlik göstermektedir. Bireyin psikolojik gelişiminde kendini keşfinde ve birçok yönde olumlu katkısı bulmaktadır. Bir sanat psikoterapistinin rehberliğinde, danışanın görsel ve plastik sanatın dilini kullanarak ifadeler oluşmasını içerir. Bu ifadeler ve ifadelerdeki anlamların keşfini içeren sürecin aracılığı ile farkındalığını arttırması; bilişsel becerilerini geliştirmesi
Kullanım Alanları ve Faydaları:
• Otistik, mental gerilik, davranış bozukluğu gösteren çocuklarda,
• Şizofreni vb. psikotik durumlarda,
• Yaşlı, fiziksel mental problemi olan hastalarda,
• Travma sonrasında stres bozukluğunda,
• Fiziksel hastalıklarda (Kanser, bazı nörolojik bozukluklar, kronik ağrı vb.)
• Terapi sürecinde yoğun aktarım ve karşı aktarım duyguları oluşturan kişilik bozukluklarında,
• Stres, yas, depresyon, kayıp gibi travmatik deneyimlerde,
• Kronik hastalık semptomları gibi zorluklarla ile başa çıkması,
• Öz-güvenin gelişiminde etkisi bulunmaktadır.
• Kişilerin sözel olarak ifade edemediklerini açığa çıkarmak amaçlanmaktadır.
• Bireylerin kişisel olarak baskı altında tuttukları iç dünyalarını özgürlüğe kavuşturmalarında etkili bir yol olarak görmektedir.
Görsel Sanat Psikoterapisi Nasıl Yapılır?
Resim çizmek, heykel, seramik yapmak, ebru sanatı gibi görsel sanatın pek çok dalı kullanılmakla beraber resim sanatının tüm özelliklerini içine alan resim terapisi, uygulamada resim alanındaki tüm etkinlikleri içermektedir.
Renkli kalemler, kağıtlar, şövale, yapıştırıcılar, çeşitli boyalar, kolaj ve asamblaj teknikleri, yağlıboya resmi, duvar resmi, vb. uygulamalarla kendini gösteren resim terapisi, günümüzde sanat terapisi genel başlığında en çok kullanılan yöntemi oluşturur. Resim terapisinde resim alanında kullanılan tüm teknikler kullanılabilir.
Renkli kalemler, pastel, gibi kuru boya; ebru, guaj, akrilik, yağlı boya gibi ıslak medya; kil, oyun hamuru, tel ve benzeri heykel malzemeleri; kolaj ve asamblaj için kullanılabilecek, renkli kağıtlar, dergi ve hatta doğa ya da sokaktan toplanan dönüştürülebilir atıklar ile çeşitlendirilebilecek sanat malzemeleri aracılığıyla, birey iç ruhsal deneyimlerini dış temsillere dönüştürür.
Görsel sanat terapisi ifadelerin oluşumunda, danışan ve sanat psikoterapisti arasındaki destekleyici ilişki, yaratıcı süreçteki rehberliğin sağlanması kadar, kişinin kendi sanatındaki anlamları bulması için de önemli bir etkendir.
