Gestalt terapisi; hümanist psikoloji ile varoluşçu psikoloji akımlarından etkilenmiş ve son otuz yıl içinde geliştirilmiş bir tedavi kuramı ve yaklaşımıdır. Fritz Perls bu terapinin kurucusu ve öncüsü sayılır. Gestalt psikolojisi, özellikle algı alanında ortaya çıkmıştır. Geştalt terapi varoluşçu tedaviler arasında yer alan ve son zamanlarda daha çok önem kazanan ruhsal tedavi yöntemlerinden biridir.
Geştalt terapinin kuramsal temelinde psikoanalitik, varoluşçu ve geştalt kuramlarının birleşimi vardır. Bu üç görüşün belli temelleri ve yöntemleri, bir sentez sonucunda Geştalt terapiyi oluşturur.
Almanca bir kelime olan “Gestalt” bir şeyin biçimi veya şeklinin tamamını ifade ederek bütünün parçalarından büyük olduğunu vurgular. Bu danışmanlık yaklaşımında kişinin algısı üzerinde durulur. Gestalt terapisi çevremizde olup bitenleri ve deneyimlerimiz nasıl algıladığımız ve nasıl anlamlandırdığımızı dikkate alır.
Gestalt Terapisi günümüzün merkezindedir. Kişilerin kendi iç benliklerine uyum sağlamayı, geçmişi salıvermeyi ve şimdiki zamanla meşgul olmayı öğrenirler. Gestalt terapi geçmiş veya gelecek hakkında endişelenmek yerine, buraya ve şimdiye odaklanıyor.
Geştalt Terapinin Genel Amacı
Bireyin çevresel destekten, kişisel desteğe kaymasını sağlamaktır. Diğer bir amaç, bireyi her bakımdan ve giderek artan bir şekilde bilinçli olma yolunda eğitmektir. Bilinçle, reddettikleri şeyleri kabul etmeleri ve onlarla yüzleşme, karşı karşıya gelme kapasitesine sahip olurlar ve gelecekle karşılaşırlar. Bireyler birleşmiş bir bütün haline gelirler. Bilinçli oldukları zaman, en önemli yarım işleri de tedavi sırasında ortaya çıkar.
Bu terapinin hedefi danışana farkındalık kazandırmaktır. Perls, “yalnız başına farkında olmak, farkındalığın kendisi bile tedavi edici olabilir” demektir. Farkındalık kazanıldığında bazı amaçlar daha kolay elde edilecektir. Kişinin sorumluluk becerisini arttırmak, özgür bir yaşam sürmesi ve seçimler yapabilmesi için yeterli şekilde kendi kendine destek olmasını sağlamak bunlar arasındadır.
Gestalt terapi sürecinde üç temel unsur bulunur. İlişki, farkındalık ve deneyimleme.
• Danışanın kendisiyle ilgili ve başkalarıyla ilişkilerle ilgili farkındalığı arttırmak.
• Beden ve biliş yaşantılarını entegre etmek.
• Danışanın açmaza ulaşmasına ve bunu yaşamasına yardım etmek.
• Burada olmak.
• Ben ve sen veya otantik ve farkında olarak ilişki kurmak.
• “O” dili yerine “Ben” dilini kullanmaktır.
Gestalt terapisinde farkındalığı arttırmaya yarayan herhangi bir teknik kullanılabilir. Psikoterapistin amacı belirsizliği desteklemektir. Belli bir sonucun oluşması beklenmeksizin, büyümenin sağlanmasına yarayacak koşullar oluşturulmaya çalışılır.
Gestalt Terapi Hangi Durumlarda Kullanılabilir?
Gestalt terapisi danışanların, yaşamlarında neler olup bittiğini anlamalarına yardımcı olmak için geçmiş deneyimlerinden ziyade, şimdiki zamana odaklanmalarını sağlayan bir psikoterapi yaklaşımıdır.
Gestalt terapisi çeşitli sağlık koşulları ve durumları tedavi etmek için kullanılabilir. Bu koşullar şu şekilde sıralanabilir:
• Kaygı
• Depresyon
• Farkındalık düzeyinin düşük olması
• Kendine güvensizlik durumu
• İlişki sorunları
• Anksiyete bozuklukları
• Sendromlar, kişilik bozukluklarında.
Gestalt Terapi Teknikleri Nelerdir?
Gestalt terapisi bazı teknikler ve deneyler şeklinde uygulanabilirken, bu uygulama bireysel veya grup ortamlarında yönetilebilir. Genel olarak egzersizler, terapideki kişiden eylem, duygu veya hedefler uyandırmak için tasarlanmış bir şekilde kullanılan yerleşik uygulamalardır. Daha sonra ise terapist ve danışan, farkındalığın artmasından sonra kişinin deneyimin ne duruma geldiğini anlamak için yapılan egzersizlerin sonucunu değerlendirirler.
Bununla birlikte terapi boyunca egzersizlerin aksine, terapötik (tedavi edici) sürecin ve terapötik ilişkinin gelişimi boyunca deneyler yapılır. Bunlar Gestalt terapisinin temel bir bileşenidir ve terapideki kişinin bir çatışma, deneyim veya akıl sağlığı sorununun farklı yönlerinin anlaşılmasına izin verir.
Bu terapide kullanılan Gestalt terapi teknikleri şu şekilde sıralanabilir:
Rüyalar ile çalışma tekniği: Bu terapi tekniğinde terapist, danışanın bilinç altındakilerini açığa çıkarması için rüyalarını yorumlamasını sağlar. Bu şekilde kişinin sorumluluk almasını sağlarken, düşünce ve duyguları konusundaki farkındalığını artmasını hedefler.
Boş sandalye tekniği: Boş sandalye tekniği, kişinin davranışlarının anlaşılmasını kolaylaştırmak için hasta ile başka kişiler arasında veya hastanın farklı kişilik yönleri arasında geçen diyaloglar üzerine uygulanan bir yöntemdir.
İçsel diyalog alıştırması tekniği: Bu teknikte danışanın kişiliğindeki kutuplaşmalardan biri ile diyaloğa girmesi istenebilir. Bunun yanında danışanın bir organı ile konuşması ve organına ses vermesi şeklide de diyalog geliştirilebilir. Burada sahiplenilmeyen özellikleri sahiplenilmesi farkındalık düzeyinin arttırılması amaçlanmıştır.
Abartma tekniği: Bu teknikte danışan sürekli tekrarladığı bir hareketi abartması istenir. Mesela ayaklarını yere vuran birinin o hareketini çok abartarak yapması istenir. Terapist bu hareketi abartılı olarak yaparken aynı zamanda ortaya çıkan duygular hakkında konuşmasını sağlar. Bu durumda sırayla duyguya odaklanır ve engellenen farkındalığın serbest bırakılmasına yardımcı olur.
Karışıklık Tekniği: Bu teknik kişinin kafa karışıklığıyla başa çıkma tekniğidir. Danışanın hoş olmayan bir şey hakkında konuşurken tereddüt etmesine dikkat çekmekle ilgili bir tekniktir ve kendini tereddüt, kaçınma, boşluk bırakma, sözellik ve fanteziyle gösterilebilir.
Gestalt terapide Duygularla Baş Başa Kalma ve Davranışın Prova Edilmesi, Tersine Çevirme ve Daire Yapma teknikleri de kullanılmaktadır.
Gestalt Terapi Faydalar Nelerdir?
Gestalt terapisi,
• Kişinin kontrol duygusunu gelişmek
• Zihinsel durumları daha iyi izleme ve düzenleme yeteneği sağlamak
• Kişini ihtiyaçlarının farkında olmasını sağlamak
• Olumsuz duygulara karşı daha fazla toleranslı olmayı öğrenmek
• İletişim becerilerini geliştirmek
• Çevreye karşı anlayış seviyesini artırmak
• Kişilerde daha fazla öz farkındalık yaratarak yaşama becerileri kazanmalarına yardımcı olabilir.
