Güneş ışığının çeşitli deri hastalıklarının tedavisinde kullanımı binlerce yıllık bir geçmişe sahiptir. Eski Mısırlılar ve Hintliler' in deriyi güneşe karşı duyarlı yapan çeşitli bitkisel karışımlar ve gün ışığı kullanarak bazı deri hastalıklarını tedavi etmeye çalıştıkları bilinmektedir. Günümüzde ise modern tıp ve teknolojinin sağladığı olanaklarla ultraviyole (UV) ışığı kullanılmaktadır.
Hastanın düzenli ve seanslar halinde derinin ultraviyole ışınlarına maruz bırakılmasıdır. Bu amaçla yapay ultraviyole ışını veren kabin şeklinde cihazlar veya bölgesel uygulamalar için daha ufak cihazlar kullanılır.
Fototerapide Ultraviyole A, Ultraviyole B, dar bant UVB, geniş bant UVB ve PUVA (Psoralen+ UVA) kullanılan ışık kaynaklarıdır.
Fototerapi Hangi Durumlarda Kullanılmaktadır?
Başta yenidoğan bebeklerde sarılık tedavisi için kullanılmakla beraber deri hastalıklarının tedavisi için kullanılan bu yöntemin etkili olduğu birçok hastalık bulunmaktadır. Bunların başlıcaları egzama, kronik kaşıntı ve sedef hastalığıdır. En sık sedef hastalığı için kullanılmakla birlikte, vitiligo ve bir tür deri kanseri olan mikozis fungoides tedavisi için tercih edilmektedir. Bunların yanında geçmeyen kaşıntılar, kızarıklıklar, döküntü ve atopik cilt hastalıklarında da bu yöntemden faydalanılmaktadır.
Işık tedavisi, cilt hücrelerindeki büyümeyi ve iltihaplanmayı da azaltmak için kullanılabilmektedir. Bunlarla birlikte genel olarak toparlayacak olursak fototerapi ile tedavi edilen hastalıklar şunlardır:
• Egzama,
• Vitiligo,
• Sedef hastalığı,
• Kronik kaşıntı,
• Cilt enfeksiyonları,
• Cilt kanseri,
• Döküntü problemi.
Fototerapi Türleri Nelerdir?
Genel olarak cilt rahatsızlıkları için kullanılan üç tür ışık tedavisi bulunmaktadır. Bunlar geniş bant UVB, dar bant UVB ve PUVA teknikleridir.
Bu tekniklerin ayrıntıları ise şu şekildedir:
• Geniş Bant UVB: Bu teknik genellikle egzama ve sedef hastalığı gibi cilt sorunlarının tam spektrumlu ultraviyole-B ışını ile tedavi edilmesini kapsamaktadır.
• Dar Bant UVB: Cilt hastalıklarının tedavisinde ultraviyole ışınlarının yalnızca küçük bir kısmının kullanılarak yapıldığı tedavi şeklidir. Genel olarak geniş bant UVB’den daha yoğun etki gösteren bir tekniktir. Bununla birlikte dermatologlar tarafından en sık kullanılan fototerapi tekniklerinden birisidir.
• PUVA: Bu tekniğin açılımı, Psolaren ultraviyole-A şeklindedir. UVA ışınının Psolaren olarak adlandırılan bir kimyasalla birleştiren tedavi şeklidir. Psolaren cilde direkt uygulanabildiği gibi tablet şeklinde ağızdan da alınabilmektedir. Genellikle bu madde, kimyasal bitkilerin içeriğinde bulunmaktadır. Cildi ışığa karşı çok daha hassas bir hale getirir. Diğer iki teknikten çok daha yoğundur ve daha fazla yan etkiye sahiptir. PUVA yöntemine genellikle diğer iki tekniğin başarısız olduğu veya tedaviye cevap alınamadığı durumlarda uygulanmaktadır.
Işık tedavisinin cilt bozuklukları için gösterdiği etki genellikle geçici olmaktadır. Yani, kalıcı bir tedavi değildir. Bununla birlikte alınan sonucun korunması için uzun süre seanslar aralıklı olarak devam ettirilir. Aynı zamanda fototerapi deri için güvenli koşullar sağlayan bir tedavi şekli olarak kabul edilmektedir.
