Fizyoterapi ve fiziksel terapi aynı anlama gelmektedir. Fizyoterapi uzun yıllardan beri tedavi şekli olup kas ve iskelet sisteminde kişilerin gündelik yaşamda hareket kabiliyetlerini kısıtlayacak işlev bozukluklarını tedavi etmek için kullanılmaktadır. Gündelik yaşamını daha sağlıklı bir hale getirmek, hareket kapasitesini geliştirmek ve genel iyilik halinin korunması için kullanılmaktadır.
Fizyoterapi toplumun her kesiminden yaşlılar, çocuklar, engelliler, sporcular gibi birçok kişiye sağlık kuruluşları tarafından bireye hizmet veren bir terapi çeşididir. Fiziksel tıp alanında uzman hekimler tarafından uygulanmaktadır.
Fizyoterapi Nasıl Yapılır?
Hastanın tanıdan önce şikayetinin nasıl başladığı hangi durumlarda oluştuğu, kullandığı ilaçları hastalığın seyri kısaca hastanın öyküsü büyük önem taşımaktadır. Bunların yanında hastanın yaşı, boyu, kilosu, genetik faktörleri, geçmişte geçirilmiş nörolojik veya ortopedik travmaları da önemli yer tutmaktadır. Fizik tedavi uzmanı tarafından koyulan tanılara fizyoterapistler uygulamaktadır. Fizyoterapistlerin yönlendirmesiyle esneme ve egzersizler, kas ağrılarını hafifletmek için masaj uygulanabilmektedir.
Fizyoterapi Yöntemleri Nelerdir?
Bahsedilen tedavi yöntemlerin yansıra rahatsızlık türüne göre şu yöntemler uygulanır:
Manuel Terapi: Fizik tedavi denilince ilk akla gelen uygulamalar arasında yer alıyor. Masaja benzeyen bu uygulama uzman fizyoterapistler tarafından belli eklem noktalarına uygulanarak lokomotor sistemin neden olduğu ağrıların minimuma indirilmesinde etkin rol oynuyor.
Yüzeysel Sıcak ve Soğuk Uygulaması: Sıcak uygulamalar genellikle kronik hastalarda kullanılıyor. Soğuk uygulamalar ise akut durumlarda ve ameliyat sonrası konnektif dokunun iyileştirilmesi amacıyla yapılıyor.
Elektroterapi: Dolaşımı artıran, ödem azaltan ve analjezi oluşturan bu yöntem hem akut hem kronik hastalıkların tedavisinde kullanılabiliyor.
Egzersiz: Daha sağlıklı bir kas ve iskelet sistemine sahip olmak için olmazsa olmaz tedavi yöntemleri arasında yer alıyor.
Bantlama: Rijit bant, elastik bant gibi farklı özelliklere sahip bantlarla yapılan bu uygulama ya koruma ya da düzeltme amacıyla uygulanıyor. Koruma amaçlı bantlama genellikle yaralanma sonrası hareket bozukluklarını minimize etmek için kullanılırken, düzeltme amaçlı bantlamanın postür bozukluklarını düzeltmede etkili olduğu biliniyor.
Ultrason: Sağladığı vibrasyon ile dolaşım üzerinde etkili oluyor.
Hidroterapi: Suyun kaldırma kuvveti ve basıncından faydalanarak eklem hareketliliğini ve kan dolaşımını artırıyor.
Magneto Terapi: Titreşimli manyetik alan tedavisi olarak bilinen bu yöntem hücre zarlarını iyileştirmek ve kan dolaşımını hızlandırmak amacıyla kullanılıyor. Benzer şekilde kas spazmlarını azaltmada ve yaraların iyileşmesinde de etkili oluyor.
Tecar Terapi: Ödemi azaltıp motor iyileşme süresini kısaltan tedavi yöntemleri arasında yer alıyor.
Lazer Terapi: Bu yöntem farklı kas ve iskelet hastalıklarının, karpal tünelin, fibromiyalji ve miyofasiyal ağrı gibi birçok hastalığın tedavisinde kullanılıyor.
Fizyoterapi Hangi Hastalıklara Uygulanır?
Fizyoterapi ağrı şikâyeti ve hareket sorunu yaşayan hastalar olarak temelde ikiye ayırabiliriz. Ağrı şikâyeti ile gelen hastalar genellikle gündelik yaşam tarzı, sakatlanma sonucunda, yanlış spordan kaynaklı, darbelerden oluşan ağrılardan söz edebiliriz. Hareket sonucunda oluşan fiziksel rahatsızlıklar, travmalar sonucu, beyin felci, omurilik felci gibi ciddi rahatsızlıklar sonucunda oluşan sorunlar üzerinde durmaktadır. Ortopedik problemler ve hareket kısıtlayan kas, iskelet sinir sistemi kaynaklı rahatsızlıkları tedavi etmektedir.
• Felç (Beyin damar hastalıkları, omurilik yaralanmaları, brakial plexus yaralanmaları, Multipl skleroz, bell palsi (yüz felci) vb..)
• Parkinson hastalığı
• Serebral palsi
• Lenfödem
• Boyun ve bel fıtığı gibi omurga rahatsızlıkları
• Kas, tendon ve sinir yaralanmaları, tendon ve sinir onarımı öncesi ve sonrası
• Spor yaralanmaları sonrası
• Menisküs, ön-arka çapraz bağ yaralanmaları ve bunların onarımı öncesi ve sonrası
• Kalça ve diz protezi ameliyatları öncesi ve sonrası
• Kırık tedavileri sonrası
• Yumuşak doku hastalıkları (Fibromiyalji, Miyofasial ağrı sendromu v.b.)
• Karpal tünel sendromu,ulnar sinir tuzaklanması ve benzeri sinir sıkışmaları
• İltihabi ekem hastalıkları (Romatoid artrit, ankilozan spondilit, psöriatik artrit v.b.)
• Artrozlar (dejeneratif eklem hastalıkları)
• Osteoporoz
• Duruş (postür) bozuklukları
Yukarda sayılan birçok rahatsızlıkların tedavi sürecinde fizyoterapi uygulanmakla beraber şunlar da amaçlanmaktadır: başta bel, sırt, boyun ve bacak olmak üzere farklı yerlerinde oluşan ağrıların azaltılması, kan dolaşımını olumlu yönde etkileyen müdahalelerle dolaşım sisteminin daha düzenli çalışmasının sağlanması, gerilen kasların gevşetilmesi ve rahatlatılması, fonksiyon kayıpların geri kazanılması gibi sorunların iyileştirilmesi hedeflenmektedir.
Fizyoterapinin hastalıkların tedavisinde uygulandığı gibi hayat kalitesini artıracak, iyileşmesine katkı sağlayacak fiziksel aktivitelere ve egzersizlere de yönlendirir. Ayraca hastanın tedavi sürecinden sonra gündelik yaşamına ve psikolojisine olumlu etkileri vardır.
