Braki Terapi Nedir?
Brakiterapi kanser tedavisinde kullanılan farklı bir radyasyon tedavisi şeklidir. Radyoaktif kaynakların doğrudan veya kateterler aracılığıyla tedavi edilecek tümörün içine veya yanına yerleştirilmesinden oluşur. Radyoaktif kaynaklar vücutta içinde boşluk olan organlara çeşitli aplikatörler aracılığı ile konarak yapılan şekli intraluminal brakiterapi olarak adlandırılırken tümöre direkt konan kateterler aracığıyla yapılan ise intertisyel brakiterapi olarak adlandırılır. Bu ışınlamalar da radyoaktif kaynağın etki mesafesi sınırlı olduğu için içine konulduğu organda hedef tümör en yüksek doz alırken çevresindeki sağlıklı dokular radyasyondan en az oranda etkilenirler.
Brakiterapi kanseri tedavi etmek için kullanılan bir tür radyasyon tedavisidir. Brakiterapi yöntemi, vücudun kanserli dokularına yüksek güçte radyoaktif ışın kaynağı (çekirdek) yerleştirmeyi içeren bir işlemdir. Bu nedenle bazen içsel radyasyon olarak da adlandırılır.
Brakiterapi, vücudunuzun dışındaki bir makineden radyasyon yayılmasına dayanan geleneksel radyoterapi (dışsal ışın tedavisi) biçimleriyle kıyaslandığında doktorların vücudun daha belirli bölgelerine yüksek dozda radyasyon vermesini olanaklı kılar. Brakiterapi, ışın tedavisinden daha az yan etkiye neden olur ve tedavi süresi genellikle daha kısadır.
Brakiterapi ile organın çevresinde yüksek dozdan etkilenecek riskli organların daha az doz alması ve daha az yan etki oluşması amaçlanır
Brakiterapinin avantajı; daha hızlı normal yaşama dönme, hastanede daha az zaman harcama ve operasyon sonrası enfeksiyon riskinin az olmasıdır.
Brakiterapi Nasıl Uygulanır?
Brakiterapi uygulamaları doku içine veya vücut boşlukları içine yerleştirilen özel olarak üretilmiş aplikatörler ve plastik tüpler kullanılarak kendine özgü yöntemlerle uygulanıyor.
Brakiterapinin başlıca iki uygulama şekli vardır:
• Boşluklara uygulanan (İntrakaviter) Brakiterapi: Kanser tedavisi için kullanılan radyoaktif kaynak, tümörün komşuluğundaki anatomik boşluklara yerleştirilir. En sık kadın kanserleri (rahim, rahim ağzı, vajen) ve akciğer kanserinde kullanılır.
• Dokulara uygulanan (İnterstisyel) Brakiterapi: Radyoaktif kaynak ilgili doku içerisine yerleştirilir. Prostat, yumuşak doku ve meme kanserlerinde uygulanan şeklidir.
Brakiterapi Dozu Nasıldır?
Brakiterapinin uygulama dozu başlıca iki farklı şekilde verilebilir:
Geçici brakiterapi: Uygulama sonrası radyoaktif kaynağın hastada bırakılmadığı brakiterapi şeklidir. Tümöre uygulanacak dozun hızı ile ilişkili olarak iki ana başlıkta toplanır:
Yüksek doz hızlı (HDR): Uygulanacak doz daha hızlı ve kısa sürede verilebilir. Görece daha sık kullanılan uygulama şeklidir. Tedavi edici radyasyon tümöre veya ameliyat sonrası uygulanacaksa tümör yataklarına bir tür kateter vasıtasıyla verilir. Genelde haftada bir veya iki kez uygulanır. Yüksek doz hızlı (HDR) brakiterapide, kateterler önce tümöre konur, sonra afterloader denen sisteme bağlanır. Radyoaktif iridyum kaynağını içeren bu aygıt bilgisayar kontrollü olup kateterlerin her birine sırayla kaynağı yollar. Tedavi sonrası kateterler çıkarılır ve vücut içinde radyoaktif kaynak kalmaz.
Düşük doz hızlı (LDR): Uygulanacak doz daha yavaş ve uzun sürede verilebilir. Hasta bu sürede hastanede kalır. Uygulama uzun süreli olduğundan hastaya ağrı kesici ve/veya sakinleştirici vermek gerekebilir. Uygulama boyunca hasta radyoaktif olacağından ziyaretçi alınmaması, özellikle çocuk ve gebelerin odaya girmemesi önerilir.
Kalıcı brakiterapi: Radyoaktif tohumlar tümörün içine veya yakınına yerleştirilir ve burada kalıcı olarak bırakılır. Birkaç ay sonra, implantların radyoaktivite seviyesi tama yakın azalır. Aktivitesi biten tohumlar daha sonra vücutta kalır ve hastada kalıcı bir yan etki yaratmaz. En sık prostat kanserinin brakiterapisinde kullanılır.
Braki Terapi Kullanım Alanları Nelerdir?
Brakiterapinin kullanıldığı belli kanser türleri arasında şunlar yer alır:
• Göğüs kanseri
• Rahim ağzı kanseri
• Endometriayl kanser
• Göz kanseri
• Safra kesesi kanseri
• Baş ve boyun kanserleri
• Akciğer kanseri
• Yumurtalık kanseri
• Prostat kanseri
• Vajina kanseri
• Brakiterapi tek başına kullanılabileceği gibi, diğer kanser tedavileriyle birlikte de kullanılabilir. Örneğin, bazen ameliyat sonrası, alınamamış olan kanser hücrelerini yok etmek için kullanılır. Brakiterapiye, ışın tedavisiyle birlikte de başvurulabilir.
